سویاتوسلاو ریختر
سویاتوسلاو ریختر (اوکراین 20 مارس 1915- مسکو 1 اوت 1997م)
| سویاتوسلاو ریختر Sviatoslav Teofilovich Richter | |
|---|---|
| زادروز |
اوکراین 20 مارس 1915م |
| درگذشت | مسکو 1 اوت 1997م |
| ملیت | اوکراینی |
| تحصیلات و محل تحصیل | کنسرواتور مسکو |
| شغل و تخصص اصلی | نوازنده‌ی پیانو |
| سبک | کلاسیک |
| گروه مقاله | موسیقی |
| جوایز و افتخارات | جایزه‌ی استالین؛ نشان لنین؛ عنوان هنرمند خلق اتحاد جماهیر شوروی |
(نام کامل: سویاتوسلاو تئوفیلوویچ ریختر؛ به انگلیسی: Sviatoslav Teofilovich Richter) نوازنده‌ی پیانوی اهل اتحاد جماهیر شوروی. از بزرگ‌ترین پیانیست‌های قرن بیستم. اجرای او را چنین توصیف کرده‌اند: ادراکی باشکوه در مقیاسی حماسی با تمرکز بر وفاداری به غریزه‌ی آهنگ‌سازی.
پدر و مادر ریختر اصالتا آلمانی و هردو پیانیست بودند. پدرش، تئوفیل دانیلوویچ ریختر[۱]، آهنگ‌ساز و نوازنده‌ی ارگ و هنرآموخته و تحصیل کرده‌ی دانشگاه هنر موسیقی و اجرا در وین بود. مادرش قبل از ازدواج شاگرد تئوفیل بود. پس از استقرار خانواده در اودسا، وقتی ریختر شش ساله بود اولین آموزش‌ها را از پدر و مادرش گرفت، با این وجود خودآموخته محسوب می‌شد. کارمند اپرا شده بود و گاهی هم به صورت عمومی اجرا می‌کرد. در 19 سالگی، در کنسرواتوار مسکو شاگرد هاینریش نویهاوس[۲]، مدرس برجسته‌ی پیانو، شد که پس از اولین ملاقات درباره‌اش گفت: «ریختر بزرگ‌ترین نابغه‌ی موسیقی است. کسی که تمام عمر در انتظارش بودم.» این در حالی بود که نوازندگان بزرگ دیگری هم چون امیل گیللس و رادو لوپو از شاگردان نویهاوس بودند.
ریختر در سال 1949 برنده‌ی جایزه‌ی استالین شد که منجر به دریافت اجازه‌ی برگزاری تورهای کنسرت گسترده‌ای در روسیه، اروپای شرقی و چین برای او گردید. این کنسرت‌ها شهرتی افسانه‌ای را برای وی به ارمغان آورد. در 1958 به عنوان عضو هیات داوران اولین مسابقه‌ی چایکوفسکی برگزیده شد و با دادن بالاترین امتیاز به پیانیست آمریکایی، ون کلایبرن[۳]، او را به عنوان پیانیست کامل وصف کرد. چندسال بعد هنگامی که موسیقی‌شناسان و ناقدین امریکایی از نواختن امیل گیللس به وجد و حیرت آمده بودند گیللس گفت تعجب نکنید، صبر کنید تا نواختن ریختر را ببینید. آرتور روبنشتاین درباره‌ی ریختر گفته است: هنگامی که برای من نواخت ناگهان دیدم دارم مانند ابر بهار گریه می‌کنم.
ریختر پس از دریافت جوایز استالین و نشان لنین و سپس اعطای عنوان هنرمند خلق اتحاد جماهیر شوروی، کنسرت‌هایی را طی سال‌های 1960 تا 1963 در امریکا، انگلیس و فرانسه برگزار کرد. در سال 1970 نخستین بار به ژاپن رفت و در آن‌جا آثاری از بتهوون، شومان، موسورگسکی، پروکوفیف، بارتوک و راخمانینوف و همچنین آثاری از موتسارت را با ارکسترهای ژاپن اجرا کرد. در سال 1981 نخستین دوره‌ی «جشنواره‌ی بین‌المللی موسیقی شب‌های دسامبر» را در موزه‌ی پوشکین برگزار کرد که پس از مرگ او، در سال 1997 به «شب‌های دسامبر سویاتوسلاو ریشتر»[۴] تغییر نام یافت. وی نهایتا در حالی که به دلیل افسردگی در بیمارستان مرکزی مسکو بستری بود بر اثر حمله‌ی قلبی درگذشت. اگرچه از ریختر ضبط‌های استودیویی چندی باقی مانده است، اما او اصولا از اجراهای استودیویی نفرت داشت و در مقابل بسیاری از اجراهای او روی صحنه بوده است.