منشی الممالک
مُنشی‌الممالک
از مناصب دولتی ایران. تا قبل از صفویان هر دستگاه و دیوانی منشی مخصوص خود را داشت که وظیفۀ وی ثبت، تنظیم، تهیۀ آمار و درج آن در دفاتر دولتی بود. در عصر صفویه منشی‌الممالک، تمام نامه‌ها، فرمان‌ها و احکامی که از «دفترخانه همایونی» صادر می‌گردید، احکام مناصب وزرا، مستوفیان، کلانتران و محتسبان ولایات و احکام دیوان عدالت، قضا و همچنین پاسخگویی نامه‌های درباری را برعهده داشت که بخشی از آن‌ها را منشیان از طرف وی می‌نوشتند. اما نگارش بسیاری از فرمان‌های محرمانه، احکام، اسناد و مدارک مملکتی، ثبت فرمان‌های شاه و ارسال آن به دارالانشاء، و نیز ثبت وقایع سیاسی و تاریخی در برخی مواقع توسط شخص منشی‌الممالک انجام می‌گرفت. این منصب در صدر مناصب امور اداری قرار داشت و مشاغل متعددی زیر نظر او به‌کار مشغول بودند. منشی‌الممالک در شورای سلطنتی نیز شرکت می‌کرد و مسئولیت بخشی از مکاتبات خاص را برعهده داشت و از این جهت منصبی بااهمیت و پرنفوذ بود. در دوران افشاریه، منشی‌الممالک در واقع، رئیس دیوان رسالت و دارالانشاء بود و عده‌ای منشی، کاتب و دبیر در اختیار داشت. در دورۀ زندیه این مقام، دارای اهمیت زیاد بود و وظیفۀ صاحب این منصب، تهیه اسناد و مدارک کشوری و ارسال آن به کلیه نقاط کشور بود. همچنین اغلب مکاتبات کشوری به مسئولیت و تصدی وی انجام می‌شد. در زمان قاجار، منشی‌الممالک رئیس کلیه منشیان بود و وظیفۀ وی تهیه و ارسال اسناد و مدارک کشوری ممهور به مهر عالی بود.