نریمانوف، نریمان (۱۲۴۹ـ ۱۳۰۴ش)
نریمان نریمانوف (تفلیس ۱۲۴۹ـ مسکو ۱۳۰۴ش)
| نریمان نریمانوف | |
|---|---|
| زادروز |
تفلیس ۱۲۴۹ش |
| درگذشت | مسکو ۱۳۰۴ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | نمایش‌نامه‌نویس |
| شغل و تخصص های دیگر | سیاستمدار آذربایجانی |
| آثار | جهل (۱۸۹۴)، شامدان بیگ (۱۸۹۵) |
| گروه مقاله | تیاتر |
(نام اصلی: نریمان نجف اوغلی نریمانوف) نمایش‌نامه‌نویس و سیاستمدار آذربایجانی. با نمایش‌نامه‌های جهل (۱۸۹۴) در نقد عقب‌ماندگی و خرافات در جوامع روستایی، شامدان بیگ (۱۸۹۵) دربارۀ نابرابری‌های طبقاتی در جامعۀ شهری و نامۀ نادری/نادرشاه (۱۸۹۹) دربارۀ استبداد و بی‌کفایتی پادشاهان ایران تأثیر بسزایی بر ادبیات نمایشی ایران گذاشت. او در این نمایش‌نامه‌ها با تحلیل اوضاع جاری ایران و انتقاد از بی‌عدالتی‌های اجتماعی و فرهنگی، به رشد و شکوفایی رئالیسم انتقادی در ادبیات نمایشی ایران کمک کرد.
نریمانوف از بنیاد‌گذاران فرقۀ سوسیال دموکرات ایران در تفلیس بود، و یک سال قبل از جنبش مشروطه در ایران با همفکری عزیر حاجی بیگوف و افنداوف، «حزب همت» از شاخه‌های «حزب سوسیال دموکرات قفقاز» (اجتماعیون عامیون) را در باکو تشکیل داد، که گروهی از کارگران ایرانی شاغل در تأسیسات نفتی باکو در آن عضویت داشتند. نریمانوف با ترجمۀ مرام‌نامۀ حزب به فارسی «دستۀ مجاهدان» را در ایران تشکیل داد، و در فاصلۀ سال‌های ۱۲۸۴ تا ۱۳۰۰ش با مبارزان راه آزادی در ایران همکاری کرد.
نریمانف از آوریل ۱۹۲۳م تا آخر عمر عضو کمیتۀ مرکزی حزب کمونیست روسیه بود. وی در ۱۹ مارس سال ۱۹۲۵ به دنبال حملۀ قلبی درگذشت و در میدان سرخ مسکو دفن شد.