ابن هذیل، ابوزکریا یحیی ( ـ۷۵۳ق)

اِبن هُذَیل، ابوزکریا یحیی ( ـ۷۵۳ق)

ابوزکریا یحیی بن هذیل
درگذشت	۷۵۳ق
ملیت	اندلسی
شغل و تخصص اصلی	ریاضی‌دان، ادیب و فیلسوف
شغل و تخصص های دیگر	طبیب
آثار	الاختیار و الاعتبار فی‌الطب؛ التذکرة فی‌الطب؛ و شرح ‌الآیات البنیات
گروه مقاله	ادبیات عرب

(ابوزکریا یحیی بن احمد، معروف به ابن هذیل) ریاضی‌دان، طبیب، ادیب و فیلسوف اندلسی. علم حساب را نزد ابوالحسن بن راشد، هندسه، جبر و نجوم را از ابوعبدالله رقام، طب را نزد ابوعبدالله اَرکُشی و ابوزکریا قصری، صرف و نحو را از ابوبکر بن فخّار، اصول را نزد ابوالقاسم بن نشاط و منطق و تصوّف را از ابن خمیس فراگرفت. او به دربار سومین امیر سلسلۀ بنی نصر راه یافت و به عقیدۀ برخی به‌دلیل عقاید اعتزالی مدتی در زندان به‌سر برد. تا زمانی که توانایی تدریس داشت، در مدرسۀ غرناطه، که سلطان ابوالحجاج یوسف بنا کرده بود، به تعلیم طب و ریاضیات پرداخت. از شاگردان او می‌توان به ابن خطیب اشاره کرد. می‌توان گفت همۀ اطلاعاتی که امروزه از ابن هذیل در‌دست است به یمن نوشته‌هایی است که ابن خطیب در مورد استادش نوشته است. ابن خطیب او را درّی بی‌نظیر و آخرین دانشمند اندلسی در زمینۀ علوم عقلی، فنون، ریاضیات، طب، ادب و اصول دانسته است. ابن هذیل، در اواخر عمر، پزشک مخصوص سلطان ابوالحجاج یوسف شد. ابن خطیب، به علت علاقۀ فراوان به ابن هذیل، به هنگام نابینایی استادش، تا پایان عمر از او در منزل خود مراقبت کرد. ابن هذیل شاعر نیز بوده است و تنها اثری که امروزه از او به‌جا مانده است دیوان اشعار اوست. ابن خطیب در اثر خود با نام الاحاطة از سه اثر استاد به نام‌های الاختیار و الاعتبار فی‌الطب؛ التذکرة فی‌الطب؛ و شرح ‌الآیات البنیات، شرح رسالۀ فخرالدین رازی در منطق، نام برده است.