ازمیر
اِزْمیر (İzmir)
| ازمیر | |
|---|---|
| کشور | ترکیه |
| نام فارسی | اِزْمیر |
| نام لاتین | İzmir |
| جمعیت | ۲,۹۶۵,۹۰۰ نفر (۲۰۱۹) |
| موقعیت | بر کرانه‌های دریای اژه |
| ارتفاع از سطح دریا | ۲ متر |
| تولیدات و صنایع مهم | تولید فولاد، لوازم الکترونیکی، و پلاستیک |
| برخی بناهای مهم | بقایای شهر باستانی اِفِس (اِفِسوس) |
(یا: اسمیرنا، با نام سابق اسموْرِنه[۱]) شهر، بندر، و پایگاه دریایی ترکیه، بر کرانه‌های دریای اژه، با ۲,۹۶۵,۹۰۰ نفر جمعیت (۲۰۱۹). ازمیر در ارتفاع ۲ متری از سطح دریا واقع شده است. سومین شهر پرجمعیت ترکیه و از مهم‌ترین بندرهای کشور مزبور است. صنایع آن عبارت‌اند از تولید فولاد، لوازم الکترونیکی، و پلاستیک. مشهورترین نمایشگاه تجاری خاورمیانه سالیانه در این شهر برپا می‌شود. از مراکز بازرگانی، صنعتی، و جهانگردی و نیز مقرّ فرماندهی جنوب شرقی[۲] سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)[۳] است. شهرک تفریحی، چشمه، و بقایای شهر باستانی اِفِس (اِفِسوس[۴]) از جاذبه‌های جهانگردی آن است. یونانیان در حدود ۱۰۰۰پ‌م این شهر را بنا کردند و از دوران باستان با اِفِسوس و پرگامون[۵] بر سر اول ـ شهری آسیا رقابت می‌کرد. ائولین‌ها، ایونی‌ها، و لیدیایی‌ها بر آن حکم رانده‌اند. در قرن ۴م بخشی از امپراتوری روم شرقی شد. از قرن ۵ تا ۹ق/۱۱ تا ۱۵م متناوباً بین بیزانس و عثمانی دست به دست می‌شد. تیمور لنگ[۶] در ۸۰۵ق/۱۴۰۲م آن را ویران کرد و ترک‌ها در ۸۲۸ق/۱۴۲۴م آن را تصرف کردند. در جنگ جهانی اول در تصرف یونانی‌ها بود و به موجب پیمان سِور به یونان واگذار شد. در قرن ۱۰ق/۱۶م به مرکز تجاری بین‌المللی تبدیل شد، که به زیان ونیز بود. در ۱۹۱۹ یونانیان و در ۱۹۲۲ مجدداً ترک‌ها آن را تصرف کردند و در همان سال، در آتش‌سوزی مهیبی تقریباً ویران شد. بر طبق پیمان لوزان (۱۹۲۳)، حاکمیت ترکیه بر آن به رسمیت شناخته شد.