تایباد، شهر
تایباد، شهر Taybad, city
شهری در استان خراسان رضوی و مرکز اداری شهرستان تایباد. در سرزمینی تپه‌ماهوری در ۸۶۴کیلومتری شرق تهران و ۲۰۱کیلومتری جنوب شرقی مشهد، سر راه تربت جام به سنگان و راه تربت حیدریه به هرات (افغانستان)، قرار دارد و ارتفاعش ۸۱۰متر است. اقلیم این شهر معتدل مایل به گرم و خشک و جمعیت آن 56,562نفر است (1395ش). نام تحریف‌شدۀ پیشین آن طیّبات بوده است.
| تایباد، شهر | |
|---|---|
| کشور | پرونده:Flag of Iran.svg ایران |
| استان | خراسان رضوی |
| شهرستان | تایباد |
| بخش | مرکزی |
| جمعیت | 56,562نفر (1395ش) |
| موقعیت | ۸۶۴کیلومتری شرق تهران و ۲۰۱کیلومتری جنوب شرقی مشهد، سر راه تربت جام به سنگان و راه تربت حیدریه به هرات |
| نوع اقلیم | معتدل مایل به گرم و خشک |
| ارتفاع از سطح دریا | ۸۱۰متر |
| نام لاتین | Taybad |
وجه تسمیۀ آن را به دلیل بادهای گرم و خشکی می‌دانند که از اوائل خرداد تا مرداد از سمت جنوب (سیستان) در آن می‌وزد. این کلمه را در منابع کهن به صورت‌های تایاباذ، تایاباد و دیه باد هم ذکر کرده‌اند. در سراسر دورۀ اسلامی تا پیش از سدۀ 9ق روستای کوچکی بوده؛ اما پس از خراب‌های بعد از حملۀ مغول، به‌تدریج به روستای آباد و مشهوری تبدیل شد. در اوایل قرن نهم آن را از قریه‌های مشهور ولایت باخرز ذکر کرده‌اند. در دورۀ قاجار، قلعۀ معتبر و آبادی بود و آن را در اواخر دورۀ رضاشاه از بهترین قلعه‌های آن منطقه به‌شمار آورده‌اند. در سال‌های پس از این، به دلیل نزدیکی این آبادی به مرز افغانستان و مبادلات مرزی، بر وسعت و رونق آن افزوده شد تا این‌که در اوائل دهۀ 1350ش به شهر ارتقاء یافت. مردم این شهر به زبان فارسی (گویش تایبادی) سخن می‌گویند و شامل اکثریت سنی حنفی و اقلیت شیعه‌اند.