کارون، شهرستان
کارون، شهرستان (County) Karun
واقع در مناطق جنوب غربی ایران، در نواحی مرکزی استان خوزستان، به مرکزیت اداری شهر کوت عبدالله[۱]. براساس مصوبۀ هیأت دولت در تاریخ 6 دی 1391ش، با انتزاع دهستان کوت عبدالله و مناطقی از بخش مرکزی شهرستان اهواز تشکیل شده است. براساس مصوبۀ همان جلسه، روستای کوت عبدالله از توابع دهستان کوت عبدالله پس از ادغام با روستاهای استیشن[۲]، خزامی[۳]، درویشآباد، شریعتی یک، کوت نواصر[۴]، کوی منتظری، گاومیشآباد، گندمکار و هادیآباد به یک نقطۀ واحد تبدیل و به نام شهر کوت عبدالله به عنوان مرکز اداری شهرستان کارون معرفی شده است. تاریخ آبادیهای کنونی شهرستان کارون با وجود قدمت چندهزارسالۀ تمامی مناطق خوزستان، به دو سدۀ اخیر و سکونت برخی مردمان لر قنواتی در این مناطق برمیگردد.
شهرستان کارون متشکل است از 2 بخش، 4 دهستان (با بیش از 40 روستای مسکونی) و 2 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستانهای کوت عبدالله و قلعه چنعان[۵] (کنعان)، به مرکزیت شهر کوت عبدالله)، و بخش سویسه[۶] (مشتمل بر دهستانهای سویسه و موران[۷]، به مرکزیت شیرینشهر). شیرینشهر از سال 1383ش ساخت و بنایش شروع، و در اواخر دهۀ 1390ش دارای ادارات شهری شده است. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت شهرستان کارون 105,782نفر بوده است، که از این مقدار بیش از 53درصد ساکن شهر کوت عبدالله و نزدیک به 47درصد روستانشینا بودهاند. شهرستان کارون در مناطق شرقی و شمالی و غربی با شهرستان اهواز، و در جنوب با شهرستان شادگان محدود شده است.
شهرستان کارون با حدود 1,200کیلومترمربع وسعت، در جلگههای پست خوزستان قرار دارد. آبوهوای این شهرستان بسیار گرم و خشک و تنها عارضۀ طبیعی آن رودخانۀ کارون است که به صورت جریان شمالی-جنوبی در غرب شهرستان امتداد دارد. عمدۀ آبادیهای شهرستان در کنار رودخانۀ کارون و دو جادۀ اصلی شهرستان بنا شدهاند: جادۀ اهواز - آبادان و اهواز - ماهشهر. اکثریت غالب مردم این شهرستان از اقوام عربند و جز عربها اقلیتی لر (از لرهای قنواتی، کردونی و دشت بزرگ) در این شهرستان زندگی میکنند. اهالی این شهرستان تابع مذهب شیعۀ دوازدهامامیاند. اقتصاد این شهرستان برپایۀ کشاورزی، دامداری و دو صنعت کلان فولاد (صنعت فولاد خوزستان) و کشت و صنعت نیشکر استوار است. کارون قطب پرورش گاومیش در ایران است. در این شهرستان کارخانههای تولید آجر و بستهبندی خرما وجود دارد. جز نیشکر که تولید، برداشت و تجارت آن در انحصار شرکتهای دولتیست، خرما، گندم، کنجد، چای ترش و انگور مهمترین محصولات زراعی و باغی شهرستان کارون است.