زینگ جیان، گایو (۱۹۴۰)
زینگ‌جیان، گائو (۱۹۴۰م)(Xingjian, Gao)
| گائو زینگ‌جیان Gao Xingjian | |
|---|---|
| زادروز |
گانجو (گانژو)، ایالت جیانگسی 1940م |
| محل زندگی | فرانسه |
| ملیت | چینی |
| تحصیلات و محل تحصیل | رشتۀ زبان فرانسوی از دانشگاه پکن |
| شغل و تخصص اصلی | رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس و هنرمند |
| آثار | کوهستان جان (1989م) |
| گروه مقاله | ادبیات سایر کشورها، تئاتر، نگارگری و مجسمه‌سازی جهان |
| جوایز و افتخارات | برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات سال 2000م |
(به چینی: سینگ‌جیان) رمان‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، و هنرمند فرانسوی، زادۀ چین. نوشته‌های او دیدگاه‌هایش را در مقام فعال سیاسی و حامی حقوق بشر منعکس می‌کند. آثار او فلسفۀ ذِن را با نگرش نوین در‌می‌آمیزد و مبارزات شخصی مردمش را در زمینۀ تاریخ چینی نشان می‌دهد. کتاب‌های او در چین ممنوع‌اند، ازجمله رمان تحسین‌برانگیز کوهستان جان[۱] (۱۹۸۹م)، که جست‌وجویی عارفانه را در میان ایالت‌های جنوبی و جنوب غربی چین توصیف می‌کند و در جست‌وجوی آزادی شخصی، ریشه‌ها، و آرامش درون است.
در سال ۲۰۰۰م برای مجموعۀ آثارش، که اعتباری عمومی، بینش تلخ، و مهارت زبانی دارد و راه‌های تازه‌ای پیش روی رمان و نمایش چینی گشوده است، برندۀ جایزۀ نوبل ادبیات شد. گائو نخستین چینی است که برندۀ این جایزه شده است. زینگ‌جیان را در چین عنصر نامطلوب شناختند و همۀ آثارش بعد از چاپ نمایش‌نامۀ پناهنده‌ها[۲] ممنوع اعلام شد، زیرا براساس قتل عام دانشجویان تظاهرکننده در میدان تیانانمن[۳] پکن[۴] در ۱۹۸۹م بود. چندین مقالۀ انتقادی، داستان کوتاه، ترجمه، و کتاب دربارۀ فنون نمایش‌نامه‌نویسی و داستان‌نویسی دارد. نقاش نیز هست و طرح جلد کتاب‌هایش را خود برعهده دارد و در بیش از ۳۰ نمایشگاه بین‌المللی شرکت کرده است.
زینگ‌جیان در گانجو (گانژو)[۵]، ایالت جیانگسی[۶]، به‌دنیا آمد. در رشتۀ زبان فرانسوی از دانشگاه پکن فارغ‌التحصیل شد. شروع به نوشتن کرد، امّا در جریان انقلاب فرهنگی، پس از آن‌که به اردوگاه «بازآموزی» و پنج سال زندان با اعمال شاقه در آن‌جا (در دهۀ ۱۹۶۰م) فرستاده شد، چمدانی از آثارش را سوزاند. تا ۱۹۷۹م اجازۀ انتشار آثارش را نداشت. نمایش‌نامه‌های تجربی‌اش بسیاری را رنجاند و یک سال پس از آن‌که حکومت، انتشار ساحل دیگر[۷] را ممنوع اعلام کرد (۱۹۸۶م) به پاریس رفت. پس از فاجعۀ میدان تیانانمن، از عضویت حزب کمونیست کناره‌گیری کرد و به تابعیت فرانسه درآمد.