آربر، ورنر (۱۹۲۹)
آرْبِر، وِرْنر (۱۹۲۹م - )(Arber, Werner)
| ورنر آربر Werner Arber | |
|---|---|
| زادروز |
گرانیخن ۱۹۲۹م |
| ملیت | سوییسی |
| تحصیلات و محل تحصیل | انستیتو تکنولوژی سوییس |
| شغل و تخصص اصلی | زیست شیمی دان |
| گروه مقاله | شیمی |
| جوایز و افتخارات | نوبل پزشکی و فیزیولوژی (۱۹۷۸م) |
زیست‌شیمی‌دان سوئیسی. در ۱۹۷۸م، به‌سبب کشف آنزیم‌های بُرشگر موجود در باکتری‌ها که زنجیرۀ دی‌اِن‌اِی را در محلی ویژه می‌بُرند، به جایزۀ نوبل پزشکی و فیزیولوژی دست یافت. آنزیم‌های برشگر در مهندسی ژنتیک به‌کار می‌روند. آربر در شهر گرانیخن[۱] سوئیس زاده شد و در انستیتو تکنولوژی سوئیس[۲] درس خواند. در ۱۹۴۹، برای مطالعۀ باکتری‌خوارها[۳] به ژنو[۴] رفت. تا ۱۹۶۲م، مجموعۀ آزمایش‌هایی برای نشان‌دادن اساس ژنتیکی گوناگونی میزبان القایی[۵] صورت داد. میزبان القایی پدیده‌ای است که طی آن، نوعی باکتری‌خوار با سازش در سویۀ ویژه‌ای از باکتری‌ها رشد می‌کند. در نظریۀ آربر چنین فرض شد که سویه‌های باکتری‌های خاص دارای آنزیم‌های برشگری‌اند که دی‌اِن‌اِی فاقد محافظ را بُرش می‌دهند. به‌علاوه، این آنزیم‌ها برای آن‌که دی‌اِن‌اِی باکتری‌ها را تخریب نکنند، توانایی شناسایی توالی ویژۀ نوکلئوتیدی را دارند. این آنزیم‌ها باکتری‌ها را از عفونت حفظ می‌کنند، زیرا پیش از آن‌که دی‌اِن‌اِی باکتری‌خوارها بتوانند همانندسازی کرده و یاختۀ باکتری را تخریب کنند، شکسته و تجزیه می‌شوند. آربر بعدها به تخلیص و تعیین خصوصیات آنزیم برشگر ویژه ـ توالی پرداخت. اکنون زیست‌شناسان مولکولی از این آنزیم‌ها برای ایجاد قطعات دی‌اِن‌اِی با طول ویژه در مهندسی ژنتیک استفاده می‌کنند.