ابن خلکان، ابوالعباس احمد (اربیل ۶۰۸ـ۶۸۱ق)

ابن خلکان;
زادروز	اربیل ۶۰۸ق;
درگذشت	۶۸۱ق
ملیت	عرب
شغل و تخصص اصلی	قاضی
شغل و تخصص های دیگر	مورخ و مدرس
آثار	وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان (۶۵۴ـ۶۷۲ق)
گروه مقاله	تاریخ جهان

ابن خَلِّکان، ابوالعباس احمد (اربیل ۶۰۸ـ۶۸۱ق)

(نام کامل: شمس‌الدین احمد بن شهاب‌الدین محمد (یا بهاءالدین) بن ابراهیم بن ابى بکر بن خلکان) مورخ عرب و قاضی و مدرّس شافعی‌مذهب. ظاهراً نسبش به برمکیان می‌رسید. در ۲سالگی پدرش را از دست داد و با حمایت اتابک اربل از نخستین سنین کودکی به تحصیل علم پرداخت. از استادان نامدار اربل، موصل، حلب، دمشق و قاهره دانش آموخت و با بسیاری از فقها، علما و مورخان مسلمان، ازجمله کمال‌الدین موسی و عزالدین ابن اثیر، مؤلف ‌الکامل فی‌التّاریخ آشنا شد. سال‌ها قاضی دمشق و قاهره بود. در ۶۷۹ق ملک‌المجاهد علم‌الدین سنجر، ولایت دمشق را به تصرف گرفت و ابن خلکان را به سبب صدور فتوای جنگ با مصریان از قضاوت دمشق برکنار کرد و به زندان انداخت. او پس از چندی آزاد شد و به تدریس پرداخت و سرانجام در مدرسه نجیبیه درگذشت و در دامنۀ کوه قاسیون دمشق، که مدفن بسیاری از دانشمندان بود، دفن شد. او فقیهی دانشمند و داوری عادل و نیک نفس به‌شمار می‌رفت و در تاریخ و نحو و ادب چیره دست بود. کتاب معروف وفیات‌الاعیان و انباءُ ابناءِ الزّمان که تألیف آن هجده سال به طول انجامید (۶۵۴ـ۶۷۲ق)، اثر نامدار اوست. در این کتاب شرح احوال قریب ۸۵۰ نفر از مشاهیر جهان اسلام آمده است.