ابن سکیت، یعقوب (بغداد ۱۸۶ـ ح ۲۴۳ق)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

ابن سِکّیت، یعقوب (دورق‌/بغداد ۱۸۶ـ ح ۲۴۳ق)

یعقوب بن سکیت
زادروز دورق خوزستان/ بغداد ۱۸۶ق
درگذشت ح ۲۴۳ق
محل زندگی بغداد
ملیت عرب
شغل و تخصص اصلی لُغَوی و سخن‌سنج
آثار اصلاح المنطق
گروه مقاله زبان شناسی و ترجمه
خویشاوندان سرشناس اسحاق‌ (پدر)

(ابویوسف‌ یعقوب‌ بن‌ اسحاق‌ دورَقی اَهْوازی معروف به ابن سِکّیت) لُغَوی و سخن‌سنج عرب. سکیت‌ لقب‌ پدرش‌ اسحاق‌ بود که خود نیز عالم‌ در نحو و به‌ ویژه‌ در لغت و شعر بود و از اصحاب‌ کسایی به‌ شمار می‌رفت‌ و به‌ سبب‌ افراط در سکوت ‌بدان‌ ملقب‌ گردید. ابن‌ سکیت‌ در دورق‌ (شهرستان شادگان کنونی)، از شهرهای خوزستان، به‌ دنیا آمد و سپس‌ همراه‌ خانواده‌اش‌ راهی بغداد شد (برخی نیز ولادت‌ او را با اظهار تردید در بغداد دانسته‌اند). واسط و حامل علم و ناقل دانش میان نسل استادان خویش، از‌جمله ابن عربی، اَصمَعی، ابوعُبَیده مَعَمر و الفرّاء، به دورۀ رونق سخن و ادب عرب، به همت شاگردانش، دینوری، سُکّاری و مُفَضّل بن سلامه، بود. نقل قول‌های بی‌شمار از وی در قاموس‌ها، مؤید نفوذ او در زبان و لغت است. نیز، کوشش او در گردآوردن اشعار، اساس حفظ و تصحیح و تدوین دیوان‌های بسیار بوده است.

از میان آثارش، اصلاح المنطق، در لغت و علم صرف و اشتقاق، همچنان اثری ارزشمند شمرده می‌شود. ابن سکیت احتمالاً، به‌سبب تمایلات شیعی خود، به قتل رسید.