اخلاط چهارگانه

اَخلاط چهارگانه (theory of humours)
فرضیۀ غالب در پزشکی کلاسیک و قرون وسطا بر پایۀ طبیعیات کهن یونانیان. براساس این فرضیه، بدن آدمی و دیگر جنبندگان خون‌دار از چهار خلط ساخته شده است: بلغم، خون، صفرا، و سودا. خصوصیات جسمی و روانی هر فرد نیز براساس نسبت متفاوت اختلاط مزاج‌ها در او توجیه می‌شد. فراوانی بلغم باعث خُلق و خوی بلغمی یا آرام، فراوانی خون باعث خُلق و خوی احساساتی، فراوانی صفرا باعث تندخویی، و فراوانی سودا باعث خلق و خوی مالیخولیایی یا افسرده می‌شود. جالینوس، پزشک یونانی، این فرضیه را به فرضیۀ عناصر چهارگانه (← عنصر_(حکمت_قدیم)) مربوط کرد و شخصیت بلغمی را با آب، احساساتی را با هوا، تندخو را با آتش، و مالیخولیایی را با خاک در ارتباط دانست. بی‌تعادلی مزاج‌ها را با رژیم‌ غذایی درمان می‌کردند و تندرستی را به سلامت اخلاط چهارگانه و وجود تعادل میان آن‌ها تفسیر می‌کردند.

---