اصلاندوز
اصلاندوز، شهر Aslanduz, city
شهری مرزی در استان اردبیل، مرکز اداری شهرستان اصلاندوز. با ارتفاعی حدود ۱۷۰متر، در ناحیه‌ای نیمه‌کوهستانی، در ۴۸.۵کیلومتری جنوب غربی پارس‌آباد، محل تلاقی رودهای قره‌‌سو و ارس، و سر راه پارس‌آباد به جلفا، قرار دارد. اقلیم این شهر، معتدلِ مایل به گرم و نیمه‌خشک و جمعیت آن 6,3۴8نفر است (1395ش). مردم این شهر شیعۀ دوازده‌امامی‌اند و به زبان ترکی آذربایجانی سخن می‌گویند.
| اصلاندوز | |
|---|---|
| کشور | پرونده:Flag of Iran.svg ایران |
| استان | اردبیل |
| شهرستان | اصلاندوز |
| بخش | مرکزی |
| جمعیت | 6,3۴8نفر (1395ش) |
| موقعیت | ۴۸.۵کیلومتری جنوب غربی پارس‌آباد، محل تلاقی رودهای قره‌‌سو و ارس، و سر راه پارس‌آباد به جلفا |
| نوع اقلیم | معتدلِ مایل به گرم و نیمه‌خشک |
| ارتفاع از سطح دریا | حدود 170متر |
| برخی بناهای مهم | تپۀ نادری |
| نام لاتین | Aslanduz |
کلمۀ اصلاندوز را در منابع به صورت‌های آصلاندوز و اسلاندوز نیز نوشته‌اند و آن را مرکب از دو کلمۀ آسلان (به معنی شیر) و دوز یا دوزی (به معنی زمین هموار) می‌دانند. در دو دسته روایت مختلف تاج‌گذاری نادرشاه را در تپۀ نادری (در شهر کنونی اصلاندوز) و قلعۀ اولتان (نزدیکی شهر پارس‌آباد) ثبت و ذکر کرده‌اند. در جنگ‌های ایران و روس، اصلاندوز به دلیل این‌که دروازۀ ورود به منطقۀ قفقاز بود، اهمیت زیادی داشت. در پایان دورۀ اول جنگ‌های ایران و روس، ارتش روسیه در اصلاندوز به سپاه ایران شبیخون زد و با وارد کردن تلفات و صدمات زیاد بر نیروهای ایرانی، دولت مرکزی ایران را وادار به پذیرش عهدنامۀ گلستان كرد؛ متعاقب آن تمامی قلمرو ایران در شمال ارس از دست رفت. در اولین تقسیمات کشوری معاصر ایران، اصلاندوز ده کوچکی از توابع دهستانِ مغانِ شهرستان اردبیل در استان سوم (آذربایجان شرقی) بود؛ بین سال‌های 1325 تا 1337 (در زمان تجمیع استان‌های آذربایجان شرقی و غربی) همچنان این روستا ابتدا از توابع شهرستان اردبیل و سپس جزو شهرستان مشکین‌شهر در استان آذربایجان بود؛ بین سال اخیر تا زمان شهرستان شدن پارس‌آباد (سال 1370ش) یکی از دهستان‌های بخش پارس‌آبادِ شهرستان‌های مشکین‌شهر و سپس مغان در استان آذربایجان شرقی بود؛ از سال 1370ش اصلاندوز یكی از بخش‌های دوگانۀ تشکیل‌دهندۀ شهرستان پارس‌آباد بود؛ در سال 1372ش با ایجاد استان اردبیل، پارس‌آباد در قالب یکی از شهرستان‌های این استان درآمد و آبادی اصلاندوز نیز به شهر ارتقاء یافت؛ نهایتاً، بنابر مصوبۀ هیأت دولت در تاریخ 7 اسفند 1397ش، با تغییرات و اصلاحاتی در شهرستان پارس‌آباد و بخش اصلاندوز، این بخش نیز با انتزاع از پارس‌آباد به شهرستان ارتقاء یافت.