بزرگمهر، منوچهر (تهران ۱۲۹۰ـ امریکا ۱۳۶۵ش)
منوچهر بزرگمهر (تهران ۱۲۹۰ - آمریکا ۱۳۶۵ش)
| منوچهر بزرگمهر | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۲۹۰ ش |
| درگذشت | امریکا ۱۳۶۵ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | نویسنده، مترجم و پژوهشگر فلسفه |
| آثار | فلسفه چیست؟؛ بیرون گود؛ مرقعات صاحبدل؛ فلسفه تحلیل منطقی |
| گروه مقاله | زبانشناسی و ترجمه |
نویسنده، مترجم و پژوهشگر فلسفه. پدر او میرزا یوسف‌خان، ملقب به علیم‌السلطنه، از پزشکانی بود که دورۀ طب را در فرانسه گذرانده بود. بزرگمهر تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدرسۀ آمریکایی تهران به اتمام رساند و سپس دو سال در مدرسه حقوق تحصیل کرد. در سال 1310 ش به انگلستان رفت و در دانشگاه بیرمنگام در رشتۀ حقوق دانشنامۀ لیسانس گرفت. پس از بازگشت به ایران در وزارت معارف، وزارت امور خارجه، شرکت بیمه، راه‌آهن و شرکت نفت به کار پرداخت. بزرگمهر پیش از سفر به اروپا ادبیات فارسی و عربی را فراگرفت و بعد از بازگشت نیز این دروس و مقدمات فقه و اصول و سپس فلسفه را ادامه داد. از اساتید وی مرحوم جلال‌الدین همایی، محمود شهابی و بدیع‌الزمان فروزانفر را می‌توان نام برد. آشنایی بزرگمهر با زبان عربی و ادبیات فارسی، در نثر وی تاثیر داشت.
او با نوشته‌ها و ترجمه‌های متعدد خود منابع فراوانی از فلسفه‌های جدید و معاصر [۱]را در دسترس اهل فلسفه قرار داد و این کوشش وی، موجب توجه به فلسفۀ تطبیقی[۲] در چند دهۀ اخیر گردید و حتی به پیشنهاد او بود که شهید مطهری جلسات هفتگی فلسفۀ تطبیقی را دائر نمود. بزرگمهر به گفته خود، فطرتی شکاک و ذهنی دیر‌باور داشت، ولی چون نتوانسته بود در میان آرای گوناگون فلاسفۀ غربی و اسلامی آرامش خاطری پیدا کند، گهگاه سراغ عرفان می‌رفت و با وجود این‌که بیش‌تر به ترجمۀ آثار فلاسفۀ تجربی‌مذهب[۳] علاقمند بود، به نارسایی‌های فلسفۀ جدید نیز توجه داشت و در آثار خود ذکر کرده بود که با کنارگذاشتن مابعدالطبیعه، مبانی علم متزلزل می‌شود. وی پیش از مرگ کتابخانه شخصی خود را به کتابخانۀ گروه فلسفۀ دانشگاه تهران اهدا کرد.
برخی از آثار
- فلسفه چیست؟
- بیرون گود
- مرقّعات صاحبدل
- فلسفۀ تحلیل منطقی[۴] (تهران، ۱۳۴۸ش)
- ترجمۀ مسائل فلسفه[۵]، اثر برتراند راسل (تهران ۱۳۴۷ش)
- تحلیل ذهن[۶]، اثر برتراند راسل
- رساله در علم انسانی[۷]، اثر بارکلی
- سه گفت‌وشنود، اثر بارکلی
- ژان پل سارتر، اثر موریس کرنستن (تهران ۱۳۵۰ش)
- زبان، حقیقت، منطق[۸]، اثر الف. ج. آیر
- پوپر، اثر برایان مَگی (تهران، ۱۳۵۹ش)
- کارناپ، اثر آرن نائس (تهران، ۱۳۵۲ش)
- ویتگنشتاین، اثر یوستوس هارت ناک (تهران، ۱۳۵۱ش)