تنکابنی، میرزا طاهر (کلاردشت ۱۲۸۰ق ـ تهران ۱۳۲۰ش)

میرزا طاهر تنکابنی;
زادروز	کلاردشت ۱۲۸۰ق;
درگذشت	تهران ۱۳۲۰ش
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	دولتمرد
شغل و تخصص های دیگر	مدرس فلسفه
گروه مقاله	تاریخ ایران

تُنکابنی، میرزا طاهر (کلاردشت ۱۲۸۰ق ـ تهران ۱۳۲۰ش)

مدرس فلسفه و دولتمرد ایرانی. برای تحصیل علوم دینی رسمی به تهران رفت و حکمت را نزد ملا محمدرضا قمشه‌ای، آقا علی مدرّس زنوزی و میرزا ابوالحسن جلوه و هیئت و نجوم را از میرزا عبدالله فراگرفت. در فقه و اصول، ادبیات، ریاضیات، طب قدیم و خطاطی تبحر یافت و قانون ابن‌سینا را چندین دوره تدریس کرد و حاشیه بر آن نوشت. وی سال‌های دراز در مدرسۀ سپهسالار و گاهی در مدرسۀ علوم سیاسی تدریس کرد و کتب نفیس خطی و چاپی فراهم آورد. در جنبش مشروطیت به آزادی‌خواهان پیوست و چند دوره نمایندۀ مجلس شورای ملی بود و با حزب دموکرات و ملیّون همکاری کرد. پس از چهار سال مهاجرت به عراق، در کودتای اسفند ۱۲۹۹ش مدتی زندانی شد و زیر نظر بود. در تشکیلات جدید دادگستری به ریاست محاکم رسید و بعد مستشار دیوان عالی کشور شد. سرانجام درپی اعتراض به اقدام رضاشاه در غصب املاک خود (۱۳۰۶ش)، از کارهای دولتی و تدریس منع و به کاشان تبعید شد، اما با وساطت به تهران بازگشت و در مدرسۀ سپهسالار به تدریس پرداخت. جز تألیفات اندک وی، کتب و رساله‌های بسیاری به خط میرزا طاهر در دست است. مجموعۀ کتاب‌های او در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود. مقبره‌اش در ابن بابویه است.