بیرجند، شهرستان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران | {{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران | ||
| نام فارسی = | | نام فارسی = | ||
|نام لاتین = | |نام لاتین =Birjand | ||
| نام قدیمی = | | نام قدیمی = | ||
| نام دیگر = | | نام دیگر = | ||
| استان = خراسان جنوبی | | استان = خراسان جنوبی | ||
| شهرستان = | | شهرستان = | ||
| بخش = | | بخش = مرکزی و شاخنات | ||
| موقعیت = | | موقعیت = نواحی شرق مرکزی ایران و مرکز استان خراسان جنوبی | ||
| جمعیت = | | جمعیت =261,364نفر (1395ش) | ||
| نوع اقلیم = | | نوع اقلیم = معتدل مایل به گرم و خشک | ||
| ارتفاع از سطح دریا = | | ارتفاع از سطح دریا = | ||
| تولیدات و صنایع مهم = غلات، | | تولیدات و صنایع مهم = غلات، چغندرقند، زعفران، انگور، انواع میوه، تولید قند و شکر | ||
| برخی بناهای مهم = | | برخی بناهای مهم = | ||
| شهر ها و آبادی های مهم = | | شهر ها و آبادی های مهم = شهر بیرجند | ||
}} | }} | ||
واقع در مرکز [[خراسان جنوبی، استان|استان خراسان جنوبی]]، مشتمل بر بخشهای مرکزی و شاخنات، با مرکزیت اداری [[بیرجند، شهر|شهر بیرجند]]. این شهرستان، که در عین مرکزیت و ازدحام جمعیتی، کوچکترین شهرستان استان خراسان جنوبی است، در شمال با شهرستان [[قاینات|قائنات]]، در شمال شرقی با [[زیرکوه، شهرستان|شهرستان زیرکوه]]، در شرق با [[درمیان، شهرستان|شهرستان درمیان]]، در جنوب شرقی با [[سربیشه، شهرستان|شهرستان سربیشه]]، در جنوب غربی و غرب با [[خوسف، شهرستان|شهرستان خوسف]]، و در شمال غربی با [[سرایان، شهرستان|شهرستان سرایان]] محدود شده است. شهرستان بیرجند حتی با داشتن کوههای نسبتاً بلند، از خشکترین نواحی ایران است و رودخانههای آن به خشکرودهای متعددی منحصر میشود. اقلیم این شهرستان به طور کلی معتدل مایل به گرم و خشک و جمعیت آن 261,364نفر است (1395ش). اساس اقتصاد شهرستان بیرجند بر كشاورزی، دامداری و قالیبافی استوار است. غلات، چغندرقند، زعفران، انگور، و انواع میوه از محصولات کشاورزی و تولید قند و شکر از فعالیتهای صنعتی آن است. مردم این شهرستان به زبان فارسی (گویش بیرجندی) سخن میگویند و از لحاظ مذهبی شیعۀ دوازدهامامیاند. | بیرجند، شهرستان (County) Birjand | ||
واقع در نواحی شرق مرکزی ایران و مرکز [[خراسان جنوبی، استان|استان خراسان جنوبی]]، مشتمل بر بخشهای مرکزی و شاخنات، با مرکزیت اداری [[بیرجند، شهر|شهر بیرجند]]. این شهرستان، که در عین مرکزیت و ازدحام جمعیتی، کوچکترین شهرستان استان خراسان جنوبی است، در شمال با شهرستان [[قاینات|قائنات]]، در شمال شرقی با [[زیرکوه، شهرستان|شهرستان زیرکوه]]، در شرق با [[درمیان، شهرستان|شهرستان درمیان]]، در جنوب شرقی با [[سربیشه، شهرستان|شهرستان سربیشه]]، در جنوب غربی و غرب با [[خوسف، شهرستان|شهرستان خوسف]]، و در شمال غربی با [[سرایان، شهرستان|شهرستان سرایان]] محدود شده است. شهرستان بیرجند حتی با داشتن کوههای نسبتاً بلند، از خشکترین نواحی ایران است و رودخانههای آن به خشکرودهای متعددی منحصر میشود. اقلیم این شهرستان به طور کلی معتدل مایل به گرم و خشک و جمعیت آن 261,364نفر است (1395ش). اساس اقتصاد شهرستان بیرجند بر كشاورزی، دامداری و قالیبافی استوار است. غلات، چغندرقند، زعفران، انگور، و انواع میوه از محصولات کشاورزی و تولید قند و شکر از فعالیتهای صنعتی آن است. مردم این شهرستان به زبان فارسی (گویش بیرجندی) سخن میگویند و از لحاظ مذهبی شیعۀ دوازدهامامیاند. | |||
دربارۀ وجه تسمیۀ بیرجند نظرات گوناگونی مطرح شده و غالباً این نام را مركب از دو بخش «بیر» و «جند» دانستهاند. جَند معرب واژۀ كند و یا تلفظی دیگر از آن و به معنی «شهر» است. اما دربارۀ معنی پارۀ نخست یعنی «بیر» اختلاف نظر وجود دارد و آن را به معنی «نصف»، «بلند»، «توفان» و یا صورتی از «بئر» عربی به معنی چاه دانستهاند. در اولین تقسیمات کشوری دورۀ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه]] (1316ش) نام ولایت قاینات به شهرستان بیرجند تغییر کرد و یکی از هفت شهرستان استان نهم (خراسان) شد و شهر بیرجند به عنوان مرکز این شهرستان تعیین گردید. در این دوره بیرجند بزرگترین شهرستان استان خراسان بود. در سال ۱۳۵۸ش، بخش قائنات از این شهرستان جدا شد و به صورت شهرستان درآمد؛ در سال ۱۳۶۸ش بخش نهبندان، در سال ۱۳۸۱ش بخش سربیشه، در سال ۱۳۸۴ش بخش درمیان و نهایتاً در سال ۱۳۹۰ش بخش خوسف از این شهرستان جدا شده و به شهرستانهای مستقلی ارتقاء یافتند؛ تا بدین ترتیب بیرجند به کوچکترین شهرستان خراسان جنوبی تبدیل شد. | دربارۀ وجه تسمیۀ بیرجند نظرات گوناگونی مطرح شده و غالباً این نام را مركب از دو بخش «بیر» و «جند» دانستهاند. جَند معرب واژۀ كند و یا تلفظی دیگر از آن و به معنی «شهر» است. اما دربارۀ معنی پارۀ نخست یعنی «بیر» اختلاف نظر وجود دارد و آن را به معنی «نصف»، «بلند»، «توفان» و یا صورتی از «بئر» عربی به معنی چاه دانستهاند. در اولین تقسیمات کشوری دورۀ [[رضاشاه پهلوی (آلاشت ۱۲۵۷ـ ژوهانسبورگ ۱۳۲۳ش)|رضاشاه]] (1316ش) نام ولایت قاینات به شهرستان بیرجند تغییر کرد و یکی از هفت شهرستان استان نهم (خراسان) شد و شهر بیرجند به عنوان مرکز این شهرستان تعیین گردید. در این دوره بیرجند بزرگترین شهرستان استان خراسان بود. در سال ۱۳۵۸ش، بخش قائنات از این شهرستان جدا شد و به صورت شهرستان درآمد؛ در سال ۱۳۶۸ش بخش نهبندان، در سال ۱۳۸۱ش بخش سربیشه، در سال ۱۳۸۴ش بخش درمیان و نهایتاً در سال ۱۳۹۰ش بخش خوسف از این شهرستان جدا شده و به شهرستانهای مستقلی ارتقاء یافتند؛ تا بدین ترتیب بیرجند به کوچکترین شهرستان خراسان جنوبی تبدیل شد. |