قحطانیان
قحطانیان
یکی از دو قبیلهی بزرگ و قدیمی عرب در یمن. قحطانیان در کنار عدنانیان دو قبیلهی کهن عرب در یمن به‌شمار می‌آیند. با این تفاوت که عرب‌های قحطانی در شمال یمن مستقر بودند و عرب‌های عدنانی در جنوب آن، چنان که عرب قحطان عرب اصیل یا عاربه و عرب عدنان عرب غیر اصیل یا مستعرب نامیده می‌شوند. نیای بزرگ قحطانیان عابر (هود نبی) بن شالخ بن ارفخشذ بن سام بن نوح است که با ده واسطه به حضرت آدم (ع) می‌رسد. عابر (یا هود)، نیای مشترکی است که شجره‌نامه قبایل قحطانی و عدنانی از او منشعب می‌شوند. قبایل قحطانی در شمال یمن دولت‌هایی مانند معینیان، قتبانیان، حمیریان و سبأیان را تشکیل دادند.
گروهی از قحطانیان پس از انقراض دولت‌های جنوب و ویرانی مأرب که به کشاورزی این منطقه به شدت آسیب زد و رونق و رفاه زندگی را کاهش داد، مهاجرت کردند و در جای جای شبه‌جزیره‌ی عربستان پراکنده شدند. قبیلهی خزاعه به مکه، قبایل اوس و خزرج به یثرب و شاخه‌ای از قبیلهی ازد به عراق رفتند. بخشی از قبایل قحطانی یمن از طریق امام علی (ع) که به نمایندگی از پیامبر (ص) برای تبلیغ اسلام به یمن اعزام شده بود با اسلام آشنا شدند و علاوه بر گرویدن به اسلام، همواره از دوستداران و شیعیان اهل بیت بوده‌اند. بیشتر اهالی شهر کوفه که مرکز خلافت امام علی (ع) بود از قبایل قحطانی بوده‌اند. از میان قبایل قحطانی که به امام علی (ع) وفادار ماندند می‌توان از حمدانیان -که مستقیماً به دست امام علی (ع) مسلمان شدند- نام برد.