مخاء
مخاء
شهری بندری در یمن، در ساحل دریای سرخ. بخشی از استان تعز است و در 98 کیلومتری شهر تعز قرار دارد. تأسیس مخاء به پیش از اسلام برمی‌گردد که در آن دوره از بنادر و بازارهای قدیمی یمن بوده است. قدیمی‌ترین وصف این شهر به آغاز نیمه‌ی دوم قرن اول میلادی و کتاب الطواف حول البحر الاریتری برمی‌گردد که توصیفی دقیق از شهر به دست می‌دهد. این کتاب مخاء را بازاری مهم می‌داند که انواع کالاها از مناطق مختلف به آن‌جا سرازیر می‌شوند و از میان آن کالاها از انواع مختلف پارچه‌های ارغوانی نرم و زبر و انواع لباس‌های رنگارنگ نام می‌برد و این که تجارتخانه‌های شهر مخاء پر از لباس‌های سنتی یمنی تولید شده در داخل بوده است.
مخاء از شهرهای حمیری است و نامش در کتیبه‌های قدیمی یمن و به طور مشخص در کتیبه‌ی جام شماره‌ی 1028 که به قرن ششم ق.م برمی‌گردد (یعنی عصر تبابعة یا پادشاهان سبئی و ذو ریدان و حضرموت) آمده است. در دوران اسلامی از شهرهای مهم یمن بود. در قرن چهارهم هجری بخشی از ولایت زبید و شهری پرجمعیت و آباد، و مشهور به شهر روغن کنجد و دیگر روغن‌های نباتی بود. مقدسی در کتاب احسن التقاسیم نقل می‌کند که مردم مخاء –در آن زمان– از روغن ماهی برای سوخت چراغ‌های روشنایی استفاده می‌کرده‌اند. مخاء طی سه قرن 16 تا 18م از مشهورترین بندرهای جهان و یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری سواحل دریای سرخ بود و در همین دوره، تجارت این بندر جهان را با قهوه‌ی فاخر یمنی آشنا کرد. در تابستان 1616م «برو» که رئیس یکی از هیأت‌های تجاری هلندی بود از شهر دیدار کرده و بندر مخاء را مشهورترین مرکز تجاری سواحل دریای سرخ وصف کرده است. وی می‌نویسد: «بندرگاه مخاء مساحتی بزرگ دارد و از هرسو باز است و دیواری ندارد. بیشتر منازل این شهر با آجر سرخ بنا شده و قلعه‌ی مخاء مجهز به توپخانه‌های فلزی است که گلوله‌های آهنی دارند.» اوصافی که «برو» از مخاء برشمرده نشان می‌دهد که اوضاع این شهر پس از اشغال یمن به وسیله‌ی نیروهای عثمانی بهبود یافته و پهلو انداختن شمار فراوانی از کشتی‌های تجاری در بندر به شکوفایی و توسعه‌ی فعالیت‌های تجاری آن‌جا کمک کرده است.
مسجد جامع مخاء در ساحل دریا قرار دارد و آب شربش از چاهی که خارج از شهر واقع شده تامین می‌شود.