احسن التقاسیم

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اَحسَنُ التَّقاسیم‌


(نام کامل: اَحْسَنُ التَّقاسیم فی مَعْرِفَةِ الاَقالیم) کتابی‌ ‌ به‌ عربی‌ در جغرافیا، نوشتۀ ابوعبدالله‌ محمّد بن‌ احمد مَقْدِسی‌ (۳۳۶ـ۳۸۰ یا ۳۹۱ق). این‌ کتاب‌ معتبر که در یک پیش‌گفتار و دو بخش تألیف شده، بیشتر مبتنی بر مشاهدات و مطالعات مُؤلف‌ در‌ سرزمین‌های‌ اسلامی‌، مانند ایران و عراق و مصر، است‌. او در این اثر، افزون بر توصیفی دقیق از اوضاع‌ جغرافیایِ‌ طبیعی‌، سیاسی‌، اقتصادی‌ و آداب و رسوم مردم این مناطق، به تاریخ‌ خاندان‌های‌ حکومتگر، چون‌ عباسیان و بوییان‌ و سامانیان،‌ نیز اشاراتی کرده است‌. اَحْسَنُ التَّقاسیم در زمرۀ‌ نخستین آثار جغرافیایی‌ به‌ عربی‌ است و مستشرقانی چون دوزی و دِخویه آن را به زبان‌های فرانسوی و انگلیسی در لیدن و کَلْکَته چاپ‌ کرده‌اند‌. علینقی‌ منزوی‌ نیز آن را به سال ۱۳۶۱ در تهران به فارسی ترجمه و چاپ کرده است.