مان، هاینریش (۱۸۷۱ـ۱۹۵۰)

مان، هایْنْریش (۱۸۷۱ـ۱۹۵۰)(Mann, Heinrich)

مان، هايْنْريش

هاینریش مان Heinrich Mann
زادروز	۱۸۷۱م
درگذشت	۱۹۵۰م
محل زندگی	آلمان- امریکا
ملیت	آلمانی
شغل و تخصص اصلی	رمان نویس
آثار	اوژنی یا دوران بورژواها (۱۹۲۸)
گروه مقاله	ادبیات غرب
خویشاوندان سرشناس	توماس مان (برادر)

رمان‌نویس آلمانی. در ۱۹۳۷ آلمانِ نازی را ترک کرد و با برادرش، توماس مان، به امریکا رفت. برخی از آثار او عبارت‌اند از در سرزمین شیر و عسل (۱۹۰۱) و استاد اونرات (۱۹۰۴؛ فیلم آن با نام فرشتۀ آبی بسیار مشهور است) که شرح سقوط نفسانی یک معلم مدرسه است. رمان‌های او نشان‌دهندۀ رونق تازه و توأم با ابتذال آلمان از پایان قرن ۱۹ تا دورۀ‌ پیش از جنگ جهانی اول است؛ بهترین آثار او مدتی توقیف شدند. مان در خانواده‌ای ثروتمند و تاجر در لوبک زاده شد. جوانی خود را در فرانسه و ایتالیا گذراند و نویسندگی را از همان جوانی آغاز کرد. سرانجام رئیس قسمت نویسندگان آکادمی هنرهای پروس شد، اما نازی‌ها در ۱۹۳۳ او را اخراج کردند. تا ۱۹۴۰ در فرانسه زندگی کرد و سپس به امریکا گریخت و در این زمان شهرتی جهانی به‌دست آورد. سه رمان او، که با نام الهگان (۱۹۰۲ـ۱۹۰۳) منتشر شد، همان مایۀ حسی و رمانتیک استاد اونرات را داشت؛ اثری که نویسندگان اکسپرسیونیست بعدی از آن بسیار الهام گرفتند. ملی‌گرایی مان و تجزیه و تحلیل بی‌رحمانۀ او براساس اسناد دقیق، از جهاتی شبیه به امیل زولا، رمان‌نویس فرانسوی، است. گی دو مو پاسان، نویسندۀ داستان کوتاه، و گابریله دانونتسیو، نویسندۀ ایتالیایی، از دیگر کسانی بودند که بر او تأثیر گذاشتند. مان نیز به‌نوبۀ خود استاد مسلم یاکوب واسرمان و لیون فویْشْت‌وانگر بود. مان در صدر رمان‌نویسان طبقات متوسط آلمانی قرار گرفت. شاید مهم‌ترین اثر او، سه‌گانۀ گزندۀ امپراتوری، که در آن تصویری بزرگ از زندگی آلمانی در حکومت قیصر ویلهلم دوم را به تصویر می‌کشد، مشتمل است بر فقرا (۱۹۱۷) که پرولتاریا را توصیف می‌کند، شهروند (۱۹۱۸) که دربارۀ بورژوازی است، و رئیس (۱۹۲۵) که طبقۀ حاکم را به تصویر می‌کشد. نقد اجتماعی و بینش روان‌شناختی خود را با استادی در رمان شهر کوچک (۱۹۰۹) بیان کرده است؛ داستان رمانتیک گروهی بازیگر که برای دیدن شهری ایتالیایی می‌روند. برخی دیگر از آثار او عبارت‌اند از مادر ماری (۱۹۲۷)، اوژنی یا دوران بورژواها (۱۹۲۸)، و یک زندگی جدی (۱۹۳۲). رمان‌های بلند تاریخی او دربارۀ زندگی هانری چهارم فرانسه عبارت‌اند از جوانی پادشاه هانری چهارم (۱۹۳۵) و کمالِ پادشاه هانری چهارم (۱۹۳۸). این آثار مطالعاتی جاه‌طلبانه در باب عظمت آدمی است، اما معیارهای هنرمندانه در آن چندان رعایت نشده است. نوشته‌های غیرداستانی و متنوع او شامل مقالاتی دربارۀ ادبیات فرانسه و نوشته‌های سیاسی علیه رژیم نازی است؛ مان زندگی‌نامۀ خودنوشت خود را نیز با نام دیداری از یک دوران (۱۹۴۵ـ۱۹۴۶) منتشر کرد.

---