صبح ازل
صُبحِ اَزَل (تهران ۱۲۴۶ـ قبرس ۱۳۳۰ق)
(لقب میرزا یحیی نوری) از بزرگان بابیّه و جانشین باب و رئیس فرقۀ ازلیّه، پسر میرزا بزرگ نوری و برادر کوچک‌تر میرزا حسینعلی معروف به بهاءالله. پس از کشته‌شدن باب و در جریان کشتار دسته‌جمعی بابیه در ۱۲۶۸ق، به بغداد گریخت. صبح ازل در این شهر پنهان می‌زیست و بهاءالله واسطۀ او و پیروانش بود. پس از دَه سال اقامت در بغداد، دولت عثمانی بهسبب مجادلات بین بابیه و شیعیان، بابیان را از بغداد به استانبول و از آن‌جا به اِدِرنه فرستاد. صبح ازل قریب به پنج سال در آن‌جا بود. در این شهر، بهاءالله دعوی «من یُظهِرهُ اللّهی» کرد و خود را موعود باب خواند و صبح ازل ادعای وی را شدیداً رد کرد. بدین‌گونه، بابیه به دو فرقۀ بهائی و ازلی تقسیم شد و دولت عثمانی سرانجام بهسبب منازعاتی که بین پیروان دو فرقه رخ داد صبح ازل و اتباعش را به قبرس، شهر فاماگوستا، و بهاءالله و یارانش را به عکا تبعید کرد.