بهاءالله
بَهاءُالله (تهران ۱۲۳۳ـ عکّا ۱۳۱۰ق)
(لقبِ میرزا حسینعلی نوری) مؤسس فرقۀ بهائیت. پدرش از مستوفیان و منشیان محمدشاه قاجار بود. نخست از پیروان سید علیمحمد شیرازی، مشهور به باب، بود. درپی سوءقصد بابیه به ناصرالدینشاه به زندان افتاد. سپس به عراق تبعید شد و در بغداد به برادر کوچکتر خود، میرزا یحیی نوری معروف به صبح ازل که باب وی را به جانشینی خود برگزیده بود، پیوست. چون بین بابیه و مسلمانان در بغداد اختلافاتی درگرفت دولت عثمانی آنان را به استانبول و سپس از آنجا به اَدِرنه انتقال داد و حدود پنج سال در آنجا ماندند. در اَدِرنه میرزا حسینعلی نوری ادعا کرد کسی که باب به نام «مَن یُظْهِرُهُُالله» ظهور او را پیشگویی کرده است، اوست (۱۲۸۰ق). برادرش، صبح ازل، دعوی او را بهشدت تکذیب کرد. بدینترتیب بین پیروان بهاءالله (بهائیه) و طرفداران خلیفۀ باب (ازلیه) تفرقه افتاد و درگیریهایی نیز بهوجود آمد لذا دولت عثمانی اینبار بهاءالله را به شهر عکّا در فلسطین و صبح ازل را به جزیرۀ قبرس تبعید کرد. بهاءالله در عَکّا به نشر مذهب جدید خود پرداخت و کتابی به نام اقدس نوشت که بنیاد تعالیم اوست. افکار و تعالیم او بیشتر بهوسیله فرزندش، عباس افندی، ملقب به عبدالبهاء، نشر یافت. بهاءالله در عکا درگذشت و در همانجا نیز مدفون شد. دیگر آثارش عبارتاند از ایقان، هفتوادی، کلمات مکنونه، کتابالشیخ، و ادعیه.