اردک
اُردک (duck)
هر کدام از اعضای حدود ۵۰ گونه پرندۀ آبزی، با پاهای کوتاه و پرده‌دار، و منقار پهن، از خانوادۀ مرغابیان[۱]، راستۀ غازسانان[۲]. این راسته غازها و قوها را نیز شامل می‌شود. اردک‌ها را چینی‌ها و مایاهای باستان برای استفاده از تخم، گوشت، و پر آن‌ها اهلی می‌کردند. بیشتر اردک‌ها در آب شیرین زندگی، و از کرم‌ها، حشرات، و مواد گیاهی تغذیه می‌کنند. اردک‌ها را عموماً به دو گروه اردک‌های آب‌باز[۳] و مرغابی‌های غواص[۴] تقسیم می‌کنند.
کالبدشناسی. سه انگشت جلویی پای اردک‌ها با پرده به هم متصل، و انگشت عقبی آن‌ها آزاد است. پاهای این جانور فلس دارد. منقار عریض و مدور اردک‌ها با پوست پوشیده شده است و دارای نوکی شاخی، مجهز به صفحات کوچکی موسوم به لاملا[۵] است که به کمک آن‌ها غذا را از آب و گل جدا می‌کند.
گونه‌های اردک. اردک سرسبز[۶] Anas platyrhynchos، با طول ۵۸ سانتی‌متر، در بیشتر آب‌های نیم‌کرۀ شمالی یافت می‌شود و گونه‌ای است که همۀ اردک‌های اهلی از آن منشأ گرفته‌اند. حیوان نر دارای سری به رنگ سبز براق، سینه‌ای قهوه‌ای، بدنی خاکستری و منقاری زرد است. ماده کلاً قهوه‌ای لکه‌لکه است و منقارش کم‌رنگ‌تر است. اندکی پس از فصل تولیدمثل، نرها پرریزی می‌کنند و شبیه ماده‌ها می‌شوند. گونه‌های دیگر اردک‌ها عبارت‌اند از خوتکا[۷]، مرغابی شمالی[۸]، مرغابی ماندارین[۹]، اردک ماهی‌گیر[۱۰]، اردک موسکوی[۱۱]، فیلوش[۱۲]، تنجه[۱۳]، و اردک نوک‌پهن[۱۴]. شکل منقار اردک‌ها بنابر عادت غذایی و محیط زندگی آن‌ها متفاوت است، مثلاً اردک نوک‌پهن دارای منقاری پارومانند برای جمع‌آوری حشرات از سطح آب است.
مخاطرات. تهدید اصلی حیات اردک‌ها در طبیعت، شکار آن‌ها به دست انسان است. اعتقاد بر این است که اردک سرصورتی[۱۵] هند و نپال منقرض شده است، زیرا هیچ نمونۀ وحشی از این پرنده بعد از ۱۹۳۶ رؤیت نشده است. در ایران، از جنس Anas، اردک‌های روی آب‌چر خانوادۀ مرغابی هشت گونه شناسایی شده است که عبارت‌اند از گیلار، اردک‌ماهی، اردک ارده‌ای، خوتکا، سرسبز، فیلوش، خوتکای سفید، و نوک‌پهن. دو پرندۀ دیگر نیز شناسایی شده‌اند که متعلق به جنسی دیگر، اما جزو همین اردک‌ها و از همین خانواده‌اند.