تقی خان درانی

تقی خان دُرّانی

از یاغیان زمان پادشاهی کریم خان زند، و نخستین حاکم بومی کرمان که نزدیک به چهار سال بر آن جا استیلا داشت. او که از اهالی قریۀ دران واقع در 75 کیلومتری شمال کرمان و شغل اش کوره چی و زغال فروشی بود و برای فروش زغال به شهر می برد، بر اثر واقعه ای ناخواسته مورد ظلم و ستم حاکم کرمان در دورۀ زندیه، خدا مرادخان زند، قرار گرفت. تقی خان پس از التیام جراحات وارده بر بدنش، چند تن از دلیرمردان و تیراندازان ماهر روستا را دور خودش جمع کرد و به قصد انتقام جویی، به یاغیگری پرداخت. رفته رفته، مردم ستم دیده از مأموران دولت نیز به او پیوستند. تقی خان دُرّانی نیز فرصت را مغتنم شمرد و با جمعیتش شهر کرمان را به تصرف درآورد، حاکم را کشت و خود به جایش نشست. او پس از استیلای کامل بر کرمان، تمام اموالی که خدا مرادخان در مدت حکومت چهار ساله اش در کرمان جمع آوری کرده بود را برای خود تصرف کرد.

کریم خان زند نیز افرادش را برای سرکوب کردن تقی خان و تصرف کرمان فرستاد. تقی خان، در چندین جدال با فرستادگان کریم خان، سرانجام اسیر و به شیراز برده شد. او به محض ورود، به دستور کریم خان زند مجازات و به دار آویخته شد.

او را در حالی دار می زدند که به کریم خان ناسزا می گفت و مظالم او را بر می شمرد. مردم کرمان شبانه جسد او را از قصر کریم خان دزدیدند و در تنگۀ الله اکبر شیراز (دروازه قرآن فعلی) دفن کردند.