آناهیتا، معبد (کنگاور)
| معبد آناهیتا (کنگاور) | |
|---|---|
| نام فارسی | معبد آناهیتا (کنگاور) |
| کشور | ایران |
| نام لاتین | Anahita Temple |
| موقعیت | شهرستان کنگاور در استان کرمانشاه |
| کاربری | معبد |
| زمان ساخت | دوران اشکانی و ساسانی |
آناهیتا، معبد (کنگاور) Anahita Temple (Kangavar)
از آثار معماری دوران اشکانی و ساسانی در شهرستان کنگاور در استان کرمانشاه. کنگاور در متون تاریخی پیش از اسلام به شکل کَنگه‌بَر و کَنکوبار ضبط شده است. کنگاور بر سر راه ناحیۀ باستانی بیستون و طاق بستان در کرمانشاه قرار گرفته است و در دوران ساسانی از قرق‌های سلطنتی بود. معبد آناهیتای کنگاور صفه سنگی وسیع و بلندی است که پیرامون آن ردیفی از ستون‌های ستبر و کوتاه چیده‌اند. ایسیدوروس خاراکسی در قرن ۱پ‌م از کنگاور گذر کرده و در سیاحت‌نامه‌اش با نام منازل پارتی آن‌جا را جایگاه الهۀ آرتِمیس نامیده است. ابودلف نیز در سیاحت‌نامه‌اش معبد کنگاور را قصرالصوص یا قصر دزدان می‌نامد. اوژِن فِلاندِن و پاسکال کُست در ۱۸۴۱م معبد آناهیتا را دیده و گزارشی از بازدید خود را به همراه چندین طرح و تصویر به فرهنگستان علوم پاریس ارائه کرده‌اند. دربارۀ کارکرد و قدمت معبد آناهیتا و وجه تسمیه آن اتفاق نظری وجود ندارد. مالکوم کالِج آن را اثری پارتی می‌داند که با تقلید از نظام معماری دوریک یونانیان ساخته‌اند اما سازندگان نتوانسته‌اند به ظرافت‌های معماری یونانی دست یابند. لوئی واندِنبِرگ آن‌جا را اثری سلوکی می‌داند که در حدود ۲۰۰پ‌م ساخته شده است؛ از نظر وی ساخت ستون‌هایی به شکل دوریک با سرستون بالشتکی کُرَنتی بهترین دلیل است. سیف‌الله کامبخش‌فرد که در دهه‌های ۱۳۴۰ـ۱۳۵۰ش و ۱۳۷۰ش معبد آناهیتای کنگاور را کاوش کرده و سکه‌ها و تدفین‌هایی از دوره پارتی یافته است به استناد گزارش ایسیدوروس خاراکسی آن‌جا را آتشکدۀ آناهیتا می‌نامد؛ از دیدگاه وی بنا را در دورۀ ساسانی تعمیر و مرمت کرده بودند. علی‌اکبر سرافراز با اشاره به وجود سبک حجاری ساسانی و نیز با مراجعه به متون تاریخی دوران اسلامی بنا را نه آتشکدۀ آناهیتا، که کاخ ناتمام خسروپرویز ساسانی معرفی می‌کند.