جندق

جندق
کشور	ایران
استان	اصفهان
شهرستان	خور و بیابانک
بخش	مرکزی
جمعیت	4,665نفر (1395ش)
موقعیت	۳۰۰کیلومتری شمال شرقی اصفهان و ۱۸۰کیلومتری شمال شرقی نائین، سر راه نائین به ترود و شاهرود
نوع اقلیم	آب‌وهوای گرم و خشک
ارتفاع از سطح دریا	حدود ۹۷۵متر
نام لاتین	Jandaq

جندق، شهر Jandaq, city
شهری در استان اصفهان، شهرستان خور و بیابانک. با ارتفاعی حدود ۹۷۵متر، در دشتی در ۳۰۰کیلومتری شمال شرقی اصفهان و ۱۸۰کیلومتری شمال شرقی نائین، سر راه نائین به ترود و شاهرود، قرار دارد. اقلیم این شهر گرم و خشک است. شهر مذکور زادگاه شاعر معروف، میرزا ابوالحسن جندقی، مشهور به یغماست. در سال 1395ش، جمعیت جندق 4,665نفر بوده است.

در منابع اسلامی سدۀ 4ق نام چند روستای منطقۀ بیابان/بیابانک ذکر شده است: جرمق/ گرمه/ کرمه‌ (به‌احتمال جندق کنونی)، بیادق‌/ بیاذق‌/ پیاده‌ (روستای‌ بیاضه‌ کنونی)، و ارابه (روستای ایراج کنونی). در این دوره اسماعیلیان در منطقۀ بیابانک پایگاه (دژ) داشتند.‌ یاقوت حموی و حمدالله مستوفی در سده‌های 7 و 8ق از این ناحیه به اعتبار شهر جرمق که به خاطر  واقع بودن در مسیر اصفهان به نیشابور اعتبار و اهمیت داشته یاد کرده‌اند. به دستور شاه عباس (که خود ضمن گذر از جرمق به مشهد سفر کرده بود) ستون‌های آجری در ریگزارهای بیابانک برای راهنمایی مسافران ساخته شد که برخی از آن‌ها هنوز باقی مانده‌ است. تا دورۀ قاجار، منطقۀ بیابانک از توابع طبس (خراسان یا یزد) بود. جندق‌ و بیابانک‌ تا اواخر حکومت‌ فتحعلی‌شاه‌ قاجار جزو یزد بود. در دورۀ‌ ناصری‌ جندق‌ و بیابانک‌ به‌ قرای‌ سبعه‌ معروف‌ بود. در  1240ق تابع‌ ایالت‌ کومس‌/ قومس (دامغان‌ و سمنان‌) و در 1337ق تابع‌ ایالت‌ خراسان‌ و سیستان‌ شد. در 1327ش‌ یکی‌ از بخش‌های‌ تشکیل‌دهندۀ شهرستان‌ نایین‌ در استان‌ اصفهان‌ بود. در 1345ش‌ بخش‌ خور و بیابانک‌ مشتمل‌ بر جندق‌ و ناحیۀ‌ بیابانک‌ بود. در خرداد 1369ش، دهستان‌های‌ بیابانک‌، جندق‌ و نخلستان‌، در بخش‌ خور و بیابانک‌، در شهرستان‌ نایین‌ تشکیل‌ شد. در سال 1374ش، آبادی جندق به شهر تبدیل شد. و نهایتاً خور و بیابانک (با مرکزیت اداری شهر خور) در سال 1388ش به شهرستان ارتقاء یافت. 

---