بیضا، شهرستان: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{الگو: جعبه اطلاعات شهر ایران|نام فارسی=|نام لاتین=Beyza|نام قدیمی=|نام دیگر=|استان=فارس|شهرستان=|بخش=بخشِ مرکزی و بخش بانش|موقعیت=شمال غربی استان فارس|جمعیت=حدود 40,000نفر (1402ش)|نوع اقلیم=معتدل و نیمهخشک|ارتفاع از سطح دریا=|تولیدات و صنایع مهم=گندم، جو، بُنشن، انگور، سیب و مرکبات، و گلیم و قالی|برخی بناهای مهم=محوطۀ باستانی تل ملیان|شهر ها و آبادی های مهم=شهر بیضا}} | |||
بیضا، شهرستان (County) Beyza | بیضا، شهرستان (County) Beyza | ||
خط ۱۲: | خط ۱۴: | ||
'''وجه تسمیه و تاریخچه''' | '''وجه تسمیه و تاریخچه''' | ||
نام بیضا مربوط به دورههای پس از اسلام و شهری از دورههایِ پیش از ورود اسلام است که جغرافینویسان با اسامی نسا و نسایک از آن یاد کردهاند. این دو کلمۀ اخیر تغییریافتۀ کلمۀ نوشایک (شهری از دورۀ هخامنشی در منطقۀ پارس) هستند؛ معنای کلمۀ اخیر (نوشایک= روشنایی) با بیضای عربی ارتباط معنایی دارد. دشت بیضا مطابق با شهر/ناحیۀ باستانی [[انشان]] و در سدههای پیش از مهاجرت پارسها و شاهنشاهی [[هخامنشیان|هخامنشی]] جزو قلمرو [[عیلام، پادشاهی|عیلامیها]] بوده است. پس از استقرار پارسها این سرزمین مبدأ قدرت گرفتن شاهان هخامنشی شد؛ آنچنانکه کورش کبیر پس از فتح بابل خود را «شاه انشان»، پسر كمبوجيه، شاه بزرگ، شاه شهر انشان، نوۀ كوروش، شاه بزرگ، شاه شهر انشان، از نسل چَيش پيش، شاه بزرگ، شاه شهر انشان خوانده است. محوطۀ باستانی [[ملیان، تل|تل ملیان]]، در شهرستان بیضا، بخش بیضا، در مجاورت روستای ملیان، در ۴۶کیلومتری شمال شیراز و ۴۶کیلومتری غرب [[تخت جمشید]] مربوط به این دوره است. شهر بیضا از اواخر دورۀ [[ساسانیان|ساسانی]] تا سدۀ 7هجری از شهرهای مهم و پر رونق ناحیۀ پارس بوده؛ اما بهتدریج از اعتبار و رونق آن کاسته شده، تا پیش از دورۀ [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] که به روستایی ییلاقی برای ایلات لر و ترک قشقایی تبدیل شده است. در دهههای اخیر با یکجانشین شدن مردمان کوچنشین در آبادیهای این منطقه، رونق دوباره گرفت؛ تا به آنجا که در سال ۱۳۷۸ش با ادغام دو روستای پشت باغ و هرابال، شهر [[بیضا، شهر|هرابال]] (بیضای کنونی) تشکیل شد و در اواسط سال 1398ش با جدا شدن بخش بیضای شهرستان سپیدان، شهرستان بیضا ایجاد گردید. | نام بیضا مربوط به دورههای پس از اسلام و شهری از دورههایِ پیش از ورود اسلام است که جغرافینویسان با اسامی نسا و نسایک از آن یاد کردهاند. این دو کلمۀ اخیر تغییریافتۀ کلمۀ نوشایک (شهری از دورۀ هخامنشی در منطقۀ پارس) هستند؛ معنای کلمۀ اخیر (نوشایک= روشنایی) با بیضای عربی ارتباط معنایی دارد. دشت بیضا مطابق با شهر/ناحیۀ باستانی [[انشان]] و در سدههای پیش از مهاجرت پارسها و شاهنشاهی [[هخامنشیان|هخامنشی]] جزو قلمرو [[عیلام، پادشاهی|عیلامیها]] بوده است. پس از استقرار پارسها این سرزمین مبدأ قدرت گرفتن شاهان هخامنشی شد؛ آنچنانکه کورش کبیر پس از فتح بابل خود را «شاه انشان»، پسر كمبوجيه، شاه بزرگ، شاه شهر انشان، نوۀ كوروش، شاه بزرگ، شاه شهر انشان، از نسل چَيش پيش، شاه بزرگ، شاه شهر انشان خوانده است. محوطۀ باستانی [[ملیان، تل|تل ملیان]]، در شهرستان بیضا، بخش بیضا، در مجاورت روستای ملیان، در ۴۶کیلومتری شمال شیراز و ۴۶کیلومتری غرب [[تخت جمشید]] مربوط به این دوره است. علاوه بر تل ملیان، در سرتاسر شهرستان محوطهها و تپههای پرشماری از دورههای مختلف تاریخی و پیشاتاریخی موجود است. شهر بیضا از اواخر دورۀ [[ساسانیان|ساسانی]] تا سدۀ 7هجری از شهرهای مهم و پر رونق ناحیۀ پارس بوده؛ اما بهتدریج از اعتبار و رونق آن کاسته شده، تا پیش از دورۀ [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] که به روستایی ییلاقی برای ایلات لر و ترک قشقایی تبدیل شده است. در دهههای اخیر با یکجانشین شدن مردمان کوچنشین در آبادیهای این منطقه، رونق دوباره گرفت؛ تا به آنجا که در سال ۱۳۷۸ش با ادغام دو روستای پشت باغ و هرابال، شهر [[بیضا، شهر|هرابال]] (بیضای کنونی) تشکیل شد و در اواسط سال 1398ش با جدا شدن بخش بیضای شهرستان سپیدان، شهرستان بیضا ایجاد گردید. | ||
---- | ---- | ||
[[رده:جغرافیای ایران]] | [[رده:جغرافیای ایران]] | ||
[[رده:فارس]] | [[رده:فارس]] |