حاج آقا محمد رنانی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نمایی از حمام رهنان اصفهان اثر حاج آقا محمد رنانی

حاج آقا محمد رنانی

از رجال سلسله زندیه و حکمران نیک نهاد اصفهان از 1138 تا 1144ش (1173-1179ق). به سبب دوستی اش با کریم‌ خان زند، به حکومت اصفهان منصوب شد. او در 1179ق از اصفهان راهی شیراز شد و کریم خان او را به حکومت بندرعباس منصوب کرد.

حاج آقا محمد رنانی به تقلید از کریم خان که در شیراز حمام و مسجد و بازار وکیل را بنا نهاده بود، در رهنان حمام بزرگی ساخت که هنوز نیز پابرجاست. به دستور او، این مجموعه و شاهکار بی نظیر، در میان ۴ محلۀ قدیمی رهنان و در کنار بازارچه و مسجد ذوقبلتین بنا شده است.

عمارت گلشن و بازار جنب آن ‏در مجموعه میدان نقش جهان و نیز باغ حاجی ‏که امروزه ورزشگاه ‏تختی اصفهان در اراضی آن واقع شده و از ‏آن زمان، به عنوان درب باغ حاجی نامیده می شود، نیز از جمله آثار و ساخته های ‏حاج آقا محمد رنانی است.

حمام رهنان که از آثار تاریخی متعلق به دورۀ زندیه است و از ۱۱۷۳ تا ‏‏۱۱۸۶ق بنا شده، در 6 دی ماه ۱۳۴۷ش در فهرست آثار ملی کشور به ثبت ‏رسیده است.‏

وسعت این بنای تاریخی بیش از ۱۴۰۰ متر مربع، و شامل دو حمام کوچک و بزرگ است و سربینه ‏‏(رخت کن) آن از نظر وسعت و نوع معماری بی نظیر است. به علت وجود ۱۶ ستون سنگی در این سربینه، به ‏‏"حمام چهل ستون" ‏نیز معروف شده است.‏

حاج آقا محمد رنانی که اهل رهنان بود و به شغل زرگری ‏اشتغال داشت، در زمان حکومت نادری و به علت الفتش با دستگاه ‏حکومتی وقت، به عنوان بانی تعمیر و مرمت بقعۀ مرقد مطهر حضرت علی ‏بن ابیطالب (ع) به نجف ‏اشرف فرستاده شد و به همت او این ‏کار پایان یافت.‏

پس از انتشارخبر مرگ کریم‌ خان و شورش عده ای در اصفهان، حاج‌ آقا محمد رنانی با تعدادی از نیروهایش در قلعۀ تبرک متحصن شدند. در آن شرایط، اهالی روستای ماربین به نجاتش رفته و او را از قلعه آزاد کردند و به روستای خود بردند.