داش آکل (فیلم 1350)
Dash Akol
فیلم بلند سینمایی به نویسندگی و کارگردانی مسعود کیمیایی، تولید سال 1350ش. کیمیایی فیلمنامۀ داش آکل را بر اساس داستانی به همین نام از کتاب سه قطره خون (نوشتۀ صادق هدایت) به نگارش درآورده است. بیش‌تر منتقدان داش آکل را اقتباس قابل احترام و فیلمنامه و دیالوگ‌نویسی فیلم را قابل توجه دانسته‌اند. تعدادی از سکانس‌های فیلم، خارج از داستان و یا متفاوت با آن ساخته شده‌اند. از نظر بسیاری از منتقدان سینما، این سکانس‌ها به فضاسازی داستان کمک کرده‌اند. علاوه بر این کیمیایی با اعمال تغییراتی در کنش و واکنش شخصیت‌ها و فرجام داستان، نگاه شخصی خود را ضمیمۀ داستان کرده است. به این ترتیب کیمیایی در این اقتباس هم چون خاک که دو سال بعد با اقتباس از رمان آوسنه باباسبحانِ دولت‌آبادی ساخته به متن اصلی پایبند نبوده؛ اگرچه در هردو مورد توانسته اثر سینمایی ارزشمندی خلق کند.
داش آکل در چهارمین دورۀ جشنوارۀ سینمایی سپاس (1350) برندۀ جوایز بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش دوم مرد (بهمن مفید) و بهترین فیلمبرداری بوده است. نقش اصلی فیلم را بهروز وثوقی بازی کرده است.
زمان فیلم: 90 دقیقه
خلاصۀ داستان
ماجرای قهرمانی‌ها، مردانگی و صداقت «داش آکل» را همۀ مردم شیراز می‌دانند. یک حاجی شیرازی که زمانی با او همسفر بوده و فضایل نیک داش آکل را می‌دانسته قبل از مرگش وصیت می‌کند که داش آکل به کارهای زندگی و املاک او رسیدگی کند. داش آکل در برخورد با خانوادۀ حاجی دختر او را می‌بیند و به وی دل می‌بندد؛ حال آن که دختر سن کمی دارد. عشق دختر، داش آکل را به شراب‌خواری می‌کشاند. «کاکارستم» که دشمن داش آکل است با آن که بارها در جدال تن به تن از او شکست خورده با این حال همه جا در غیابش رجزخوانی می‌کند. داش آکل ازدواج با دخترک را به علت سن زیاد خود، دور از مردانگی می‌داند و ترتیب ازدواج او را با یکی از خواستگارانش می‌دهد. شب عروسی دخترک، وقتی داش آکل از میخانه برمی‌گردد، با کاکارستم روبه‌رو می‌شود و جدال آنها در شب بعد به آن‌جا می‌کشد که کاکا در شرایطی که شکست خورده، قمه را از پشت در بدن داش آکل فرو می‌کند و داش آکل در همان حال گلوی کاکا را آن‌قدر می‌فشارد که خفه می‌شود و بعد خود نیز می‌میرد.
برخی از بازیگران و عوامل تولید
نویسنده: مسعود كیمیایی
تهیه‌کننده: هوشنگ کاوه
مدیر فیلمبرداری: نعمت حقیقی
تدوینگر: نعمت حقیقی
طراح چهره‌پردازی: کنعان کیانی
آهنگساز: اسفندیار منفردزاده
صدابردار: ابوالحسن تهامی‌نژاد
افکت و میکس صدا: حسین حامی
بازیگران: بهروز وثوقی؛ بهمن مفید؛ مری آپیک؛ كنعان كیانی؛ ژاله علو؛ محمدتقی كهنمویی؛ ابراهیم نادری؛ منصور متین؛ خسرو سهامی؛ منوچهر احمدی؛ جهانگیر فروهر؛ نظام‌الدین شفایی