آیزنهاور، دوایت دیوید (آیک) (۱۸۹۰ـ ۱۹۶۹)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
(تغییرمسیر از دوایت دیوید آیزنهاور)
دوایت دیوید (آیک) آیزنهاور
Dwight David (\'Ike) Eisenhower
زادروز تکزاس ۱۸۹۰م
درگذشت ۱۹۶۹م
ملیت امریکایی
تحصیلات و محل تحصیل آکادمی نظامی وست پوینت (۱۹۱۵)
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
گروه مقاله تاریخ جهان
دوایت دیوید آیزنهاور

آیزِنهاوِر، دوایت دِیوید (آیک) (۱۸۹۰ـ ۱۹۶۹)(Eisenhower, Dwight David (\'Ike))

سی‌وچهارمین رئیس‌جمهور امریکا (۱۹۵۳ـ۱۹۶۰) از حزب جمهوری‌خواه. در جنگ جهانی دوم ژنرال و فرمانده نیروهای متفقین در ایتالیا (۱۹۴۳)، سپس فرمانده حملۀ متفقین به اروپا و از اکتبر ۱۹۴۴ فرمانده کل ارتش‌های متفقین در غرب بود. در مقام ریاست جمهوری به پیشبرد منافع تجاری در داخل و جنگ سرد[۱] در خارج پرداخت. ریچارد نیکسون[۲] معاون او بود. در تکزاس زاده شد. در آکادمی نظامی وست پوینت[۳] تحصیل کرد (۱۹۱۵) و پیش از جنگ جهانی دوم مناصب ستادی و فرماندهی گوناگونی داشت. فرمانده کل نیروهای امریکایی و بریتانیایی در حمله به شمال افریقا در نوامبر ۱۹۴۲ و فرمانده حملۀ متفقین به سیسیل در ژوئیۀ ۱۹۴۳ بود و تسلیم‌شدن ایتالیا را در ۸ سپتامبر همان سال اعلام کرد. در دسامبر ۱۹۴۳ فرمانده نیروی اعزامی متفقین برای حمله به اروپا بود و در دسامبر سال بعد به درجۀ ژنرالی نیروی زمینی ارتقا یافت. پس از جنگ، فرماندهِ نیروهای اشغالگر امریکا در آلمان بود و در بازگشت به امریکا، رئیس ستاد شد. رئیس دانشگاه کلمبیا و ستادهای مشترک نیروهای مسلح (۱۹۴۹ـ۱۹۵۰) نیز بود. در ۱۹۵۰ فرمانده کل قدرت‌های متفقین در اروپا شد و نیروهای دفاعی را در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو)[۴] سازمان‌دهی کرد. با استعفا از ارتش (۱۹۵۲)، برای رسیدن به مقام ریاست جمهوری مبارزه کرد؛ سرانجام انتخاب شد و در دور بعد نیز با آرای بیشتری نسبت به دور قبل، دوباره در انتخابات پیروز شد (۱۹۵۶). آیزنهاور در دوره‌ای از تَنِش داخلی و بین‌المللی، ریاست جمهوری امریکا را در دست داشت؛ اگرچه امریکای پس از جنگ، ثروتمند و روبه رشد بود. مهم‌ترین وقایع دوران ریاست جمهوری او پایان جنگ کره[۵]، رشد جنبش حقوق مدنی در امریکا، و جنگ سرد بود. پیشنهاد او برای خلع سلاح و کنترل سلاح‌های هسته‌ای، به تشکیل نخستین همایش بین‌المللی استفادۀ صلح‌آمیز از انرژی اتمی با نظارت سازمان ملل متحد در ژنو[۶] انجامید (۱۹۵۵). کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ ایران در دوران ریاست جمهوری او انجام شد.



  1. Cold War
  2. Richard Nixon
  3. West Point military academy
  4. North Atlantic Treaty Organization (NATO)
  5. Korean War
  6. Geneva