سلیمان صفوی اول

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

سلیمان صفوی اول (۱۰۵۷‌ـ‌۱۱۰۵‌ق)

(یا: شاه سلیمان) هشتمین پادشاه (حک:‌ ۱۰۷۷/‌۱۰۷۸‌ـ‌۱۱۰۵‌ق) سلسلۀ صفویه. سلیمان که پسر شاه‌عباس دوم صفوی‌ بود (و پیش از حکومت شاه صفی دوم و بعدها سلیمان نامیده شد)، با کمک‌ وزیر کاردان‌ خود شیخ‌ علیخان‌ زنگنه‌ حکومت‌ می‌کرد. در عین‌ حال‌، بی‌لیاقتی‌ شاه‌ و سرگرمی‌ او به‌ حرمسرا سبب‌ تضعیف‌ موقعیت‌ شاه‌ و آغاز زوال‌ صفویه‌ در دوران‌ سلطنت‌ او شد. در زمان‌ او، قزاق‌ها به‌ گیلان‌ و مازندران‌ حمله‌ کردند و ازبکان‌ خراسان‌ را ناامن‌ ساختند. انگلیسی‌ها با کسب‌ امتیازاتی، برتری‌ در تجارت‌ را از دست‌ هلندیان‌ خارج‌ نمودند. هلندیان‌ نیز به‌ بهانۀ‌ نامرغوب‌بودن‌ ابریشم‌ صادراتی‌ ایران‌، بندرعباس‌ و قشم‌ را تصرف کردند و پس‌ از مذاکرات‌ و کسب‌ امتیازات‌، قشم‌ را به‌ دولت‌ ایران‌ واگذار نمودند. در جنگ‌ عثمانی‌ با کشورهای‌ اروپایی‌، پادشاهان‌ اتریش‌، لهستان‌ و روسیه‌ تقاضای‌ اتحاد با شاه‌ سلیمان‌ کردند، اما وی‌ حاضر به‌ نقض‌ معاهدۀ‌ ذهاب‌ (قصر شیرین‌) نشد. در دوران‌ حکومت‌ او میان‌ ایران‌ و تایلند با ارسال‌ سفیر، مناسبات‌ سیاسی‌ ایجاد شد. وی‌ در دوران‌ سلطنت‌ خود به‌ خوشگذرانی‌ و حفظ‌ جلال‌ و عظمت‌ و تشریفات‌ دربارش‌ پرداخت‌. در زمان‌ او شاردن‌ و تاورنیه‌ از جهانگردان‌ معروف‌ اروپایی‌ از ایران‌ بازدید کردند. از کارهای عمدۀ او در زمان حکومت می‌توان به تعمیر گنبد امام رضا (ع) و بنای مصلای شهر مشهد اشاره کرد.