آزی کیوه، اننامدی (۱۹۰۴ـ۱۹۹۶)

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
اننامدی آزی کیوه
Nnamdi Azikiwe
زادروز زونگرو، نیجر ۱۹۰۴م
درگذشت ۱۹۹۶م
ملیت نیجریایی
شغل و تخصص اصلی دولتمرد
شغل و تخصص های دیگر نویسنده و روزنامه نگار
آثار برنامه سیاسی نیجریه (۱۹۴۳)؛ انقلاب نظامی در نیجریه (۱۹۷۲)
گروه مقاله تاریخ جهان
اننامدی آزی کیوه

آزی‌کیوِه، اِننامْدی (۱۹۰۴ـ۱۹۹۶)(Azikiwe, Nnamdi)

دولتمرد و رئیس‌جمهور نیجریه (۱۹۶۳ـ۱۹۶۶م) و از رهبران ملی‌گرای دهۀ ۱۹۴۰م و خواهان خودمختاری نیجریه. نخست‌وزیر نیجریۀ شرقی بود (۱۹۵۴ـ۱۹۵۹م). پس از استقلال آن کشور، فرماندار کلّ فدراسیون نیجریه شد (۱۹۶۰ـ۱۹۶۳م). درخلال جنگ داخلی (۱۹۶۷ـ۱۹۷۰م) که براثر جدایی بیافرا[۱] رخ داد، نخست از ایبو[۲]، گروه قومی خود، حمایت کرد، اما در ۱۹۶۹م به حمایت از دولت فدرال پرداخت. از ۱۹۷۸م، تا ممنوعیت تشکیل احزاب سیاسی (۱۹۴۸م) رهبر حزب خلق نیجریه[۳] بود و در ۱۹۸۶م از سیاست کناره گرفت. آزی‌کیوه در زونگرو[۴]، واقع در ایالت نیجر، زاده شد و در امریکا تحصیل کرد. از ۱۹۳۴م در گلدکوست[۵] (غنا[۶]ی کنونی) سردبیر روزنامه شد و پس از بازگشت به نیجریه (۱۹۳۷م) به انتشار روزنامه وست افریکن پایلوت[۷] و یکسری روزنامه‌های زنجیره‌ای در لاگوس پرداخت. در ۱۹۴۶م شورای ملی نیجریه و کامرون[۸] را تأسیس کرد و تا ۱۹۶۰م ریاست آن را برعهده داشت. در ۱۹۵۶م به سوءاستفاده از اموال دولتی به نفع بانک افریکن کنتیننتال[۹] که سهام‌دارِ آن بود متهم و دادگاهی شد. آثارش، که عمدتاً دربارۀ ملی‌گرایی افریقایی است، عبارت‌اند از افریقای بیدارشده[۱۰] (۱۹۳۷م)،افریقایی‌ها در دوران باستان و قرون وسطا[۱۱] (۱۹۳۸م)، برنامۀ سیاسی نیجریه[۱۲] (۱۹۴۳م) و انقلاب نظامی در نیجریه[۱۳] (۱۹۷۲م).

 


  1. Biafra
  2. Ibo
  3. Nigeria People’s Party
  4. Zungeru
  5. Gold Coast
  6. Ghana
  7. West African Pilot
  8. National Council of Nigeria and Cameroons
  9. African Continental Bank
  10. Renascent Africa
  11. The African in Ancient and Medieval History
  12. Political blueprint of Nigeria
  13. Military Revolution in Nigeria