آسپیرین

From ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

آسپیرین (aspirin)

آسپيرين

اسید استیل‌سالی‌سیلیک. داروی مسکنی[۱] خوردنی است که در اواخر قرن ۱۹ به‌منزلۀ داروی ضِدّدرد و مسکن خانگی رایج شد. آسپیرین درد را تسکین، و تب و التهاب را کاهش می‌دهد و از پرمصرف‌ترین داروهای جهان است. اولین‌بار فلیکس هوفمان[۲]، شیمی‌دان آلمانی، آسپیرین را از پالایش اسید سالی‌سیلیک به‌‌دست آورد. در ۱۸۹۹م، آسپیرین به بازار آمد. هرچند اسید سالی‌سیلیک به‌صورت طبیعی در پوست درخت بید وجود دارد و از ۱۷۶۳م، برای تسکین درد به‌کار می‌رفته است، مشتق استیلی آن کمتر تلخ است و احتمال این‌که سبب استفراغ شود کمتر است. مصرف مرتب آسپیرین به آن‌هایی که در معرض خطر فزایندۀ حملۀ قلبی، خون‌لختگی (ترمبوز) یا انواعی از سکته‌ها هستند توصیه می‌شود. در عین‌حال، آسپیرین ممکن است سبب خون‌ریزی معده، آسیب کلیوی، و سنگینی گوش شود. آسپیرین را، به‌‌سبب ارتباط مشکوک با امراض نادر، ازجمله عارضۀ ری[۳]، دیگر برای کودکان زیر دوازده سال مناسب نمی‌دانند و درنتیجه، غالباً به‌‌جای آن از استامینوفن استفاده می‌شود. آسپیرین با اثر ۲ آنزیم مشابه پیشابی، PGHS۱ و PGHS۲، مقابله می‌کند که از غده‌های پروستاتی تولید می‌شوند. جلوگیری از اثر PGHS۲ سبب تسکین درد می‌شود، در حالی‌که جلوگیری از اثر PGHS۱ موجب بروز عوارض جانبی می‌گردد. در ۱۹۹۵م، پژوهشگران امریکایی اولین تصویر سه‌بعدی‌ از برهم‌کنش آسپیرین با PGHS۲ را تهیه کردند و با استفاده از این اطلاعات، نوعی آسپیرین سنتزی، بدون اثرات جانبی، تولید شد. این آسپیرین‌های اصلاح‌شده، که «سوپرآسپیرین[۴]» نامیده شدند، در ۱۹۹۶م به بازار آمدند. سوپرآسپیرین جدیدتری، با نام آبسیک‌سیماب، برای درمان بیمارانی به‌کار می‌رود که آنژیوپلاستی[۵] کرونری کرده‌اند؛ این آسپیرین سرخرگ‌های آن‌ها را پاک می‌کند.
 


  1. analgesic
  2. Felix Hoffman
  3. Reye’s syndrome
  4. superaspirin
  5. angioplasty