آنگلوساکسون، هنر
آنگلوساکسون، هنر (Anglo-Saxon art)
هنر انگلستان[۱] از اواخر قرن ۵ تا قرن ۱۱م. هنر این مردم، صلیب[۲]ها و عاج‌های کنده‌کاری‌شده، نقاشی‌های نسخ خطی و جواهرات و آرایه‌های طلایی و مینایی[۳] را دربر می‌گیرد، که نشان‌دهندۀ توجه و علاقه به نقوش ظریف و درهم‌تنیده‌اند. آثار یافت‌شده در بقایای کشتی ساتن هو[۴] (قرن ۷م)، و نیز مجموعۀ انجیل‌های لیندیسفارن[۵] (ح ۶۹۰م، موزۀ بریتانیا[۶]، لندن) نمونه‌های شاخص نقش‌های تزیینی سلتی[۷]اند. هنر آنگلوساکسونی از منابع متفاوتی تأثیر پذیرفت، که عبارت‌اند از هنرهای سلتی[۸]، متعلق به قوم بومی بریتون[۹]؛ هنر رومی که از طریق کلیسای مسیحی وارد آن سرزمین شد؛ و هنر خطۀ شمال اروپا (اسکاندیناوی[۱۰]) که درپی تاخت‌‌وتازهای وایکینگ[۱۱]ها در قرن ۸م به انگلستان راه یافت.
فلزکاری. اشیای فلزی فراوانی از این دوره باقی مانده است که از آن‌جمله‌اند: سنجاق‌سینه‌های مفرغی[۱۲] با طرح‌های ساده ولی بدیع؛ زیورآلات نقره و طلا با تزیینات مینای خانه‌خانه[۱۳]، لعل (گارنت)[۱۴]، و سنگ لاجورد[۱۵]، که بهترین نمونه‌های آن‌ها در کشتی غرق‌شدۀ ساتن هو (در سافُک[۱۶]، غرب جزیرۀ بریتانیا) در ۱۹۳۹م یافت شدهاند.
سفالگری. کوزه‌های کوچک سفالین، ساختۀ دست ساکسون‌ها[۱۷]ی اولیه، در گورستان‌ها پیدا شدهاند. سفالگری با چرخ از دورۀ میانی ساکسونی[۱۸] (ح ۶۵۰م) آغاز شد. از آن پس سفالینه‌ها در آبادی‌ها ـ و نه در گورستان‌ها ـ یافت شدهاند، و این گویای آن است که با گسترش مسیحیت، رسمِ آیینیِ گنجاندن اشیای مختلف در داخل گورها منسوخ شده است. بخشی از سفالینه‌های دورۀ متأخر ساکسونی (از ح ۸۵۰م به بعد) لعابِ[۱۹] سبز یا زرد دارند.
شیشه. اشیای شیشه‌ای بسیاری نیز از دورۀ اولیۀ ساکسونی در گورها یافت شدهاند. شیشه در ساخت زیورآلات، انواع لیوان، و نیز برای پنجره‌سازی، به ویژه در کلیساها، به کار می‌رفته است.
کتاب. تذهیب‌گران ایرلندی کتاب‌های دینی ممتازی پدید می‌آوردند. در اوایل قرن ۸م در نورتامبریا[۲۰] (انگلستان)، اناجیل لیندیسفارن تذهیب شد. سبک کار این مجموعه را ایرلندی ـ ساکسونی[۲۱] دانسته‌اند، اما نقوش آن بیشتر با سنّت ایتالیایی اجرا شدهاند، و آرایه‌ها قطعاً برگرفته از هنرهای تزیینی سلتیاند.
مجسمه‌سازی. در مجسمه‌سازی ساکسونی، عناصر رومی، شمالی، اسکاتلندی، و ایرلندی درهم آمیخته‌اند؛ صلیب‌های کنده‌کاری‌شده و پیکر‌ه‌های تزیینی کلیساها، نمونه‌های شاخص مجسمه‌سازی ساکسونی‌اند.