آنگلوساکسون، هنر

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

آنگلوساکسون، هنر (Anglo-Saxon art)
هنر انگلستان از اواخر قرن ۵ تا قرن ۱۱م. هنر این مردم، صلیب‌ها و عاج‌های کنده‌کاری‌شده، نقاشی‌های نسخ خطی و جواهرات و آرایه‌های طلایی و مینایی[۱] را دربر می‌گیرد، که نشان‌دهندۀ توجه و علاقه به نقوش ظریف و درهم‌تنیده‌اند. آثار یافت‌شده در بقایای کشتی ساتن هو[۲] (قرن ۷م)، و نیز مجموعۀ انجیل‌های لیندیسفارن[۳] (ح ۶۹۰م، موزۀ بریتانیا[۴]، لندن) نمونه‌های شاخص نقش‌های تزیینی سلتی[۵]اند. هنر آنگلوساکسونی از منابع متفاوتی تأثیر پذیرفت، که عبارت‌اند از هنرهای سلتی، متعلق‌ به قوم بومی بریتون[۶]؛ هنر رومی که از طریق کلیسای مسیحی وارد آن سرزمین شد؛ و هنر خطۀ شمال اروپا (اسکاندیناوی) که درپی تاخت‌‌وتازهای وایکینگ[۷]ها در قرن ۸م به انگلستان راه یافت.

فلزکاری. اشیای فلزی فراوانی از این دوره باقی ‌مانده است که از آن‌جمله‌اند: سنجاق‌سینه‌های مفرغی[۸] با طرح‌های ساده ولی بدیع؛ زیورآلات نقره و طلا با تزیینات مینای خانه‌خانه[۹]، لعل (گارنت)[۱۰]، و سنگ لاجورد[۱۱]، که بهترین نمونه‌های آن‌ها در کشتی غرق‌شدۀ ساتن هو (در سافُک[۱۲]، غرب جزیرۀ بریتانیا) در ۱۹۳۹ یافت شده‌‌اند.

سفالگری. کوزه‌های کوچک سفالین، ساختۀ دست ساکسون‌های اولیه، در گورستان‌ها پیدا ‌شده‌اند. سفالگری با چرخ از دورۀ میانی ساکسونی[۱۳] (ح ۶۵۰م) آغاز شد. از آن پس سفالینه‌ها در آبادی‌ها ـ و نه در گورستان‌ها ـ یافت ‌شده‌اند، و این گویای آن است که با گسترش مسیحیت، رسمِ آیینیِ گنجاندن اشیای مختلف در داخل گورها منسوخ شده است. بخشی از سفالینه‌های دورۀ متأخر ساکسونی (از ح ۸۵۰م به بعد) لعابِ[۱۴] سبز یا زرد دارند.

شیشه. اشیای شیشه‌ای بسیاری نیز از دورۀ اولیۀ ساکسونی در گورها یافت ‌شده‌اند. شیشه در ساخت زیورآلات، انواع لیوان، و نیز برای پنجره‌سازی، به ویژه در کلیساها، به کار می‌رفته است.

کتاب. تذهیب‌گران ایرلندی کتاب‌های دینی ممتازی پدید می‌آوردند. در اوایل قرن ۸م در نورتامبریا[۱۵] (انگلستان)، اناجیل‌ لیندیسفارن تذهیب شد. سبک کار این مجموعه را ایرلندی ـ ساکسونی[۱۶] دانسته‌اند، اما نقوش آن بیشتر با سنّت ایتالیایی اجرا شده‌اند، و آرایه‌ها قطعاً برگرفته از هنرهای تزیینی سلتی‌اند.

مجسمه‌سازی. در مجسمه‌سازی ساکسونی، عناصر رومی، شمالی، اسکاتلندی، و ایرلندی درهم آمیخته‌اند؛ صلیب‌های کنده‌کاری‌شده و پیکر‌ه‌های تزیینی کلیساها، نمونه‌های شاخص مجسمه‌سازی ساکسونی‌اند.



  1. enamel
  2. Sutton Hoo
  3. Lindisfarne Gospels
  4. British Museum
  5. Celtic
  6. Briton
  7. Viking
  8. bronze
  9. cloisonné
  10. garnet
  11. lapis lazuli
  12. Suffolk
  13. Middle Saxon Period
  14. glaze
  15. Northumbria
  16. Hiberno-Saxon