استخوان بندی

استخوان‌بندی (skeleton)

استخوان‌بندی

(یا: اسکلت) قالب سخت یا نیمه‌سختی که بدن جانور را حفظ می‌کند، به آن شکل می‌دهد، از اندام‌های داخلی آن محافظت می‌کند، و نقاط اتصال عضلات را فراهم می‌آورد. اسکلت در مهره‌داران از استخوان و غضروف، در بندپایان از کیتین، در نرم‌تنان و سایر بی‌مهرگان از کربنات کلسیم، و در بسیاری از آغازیان تک‌یاخته از سیلیکا تشکیل شده است. اسکلت پستانداران از حدود ۲۰۰ قطعه استخوان تشکیل شده است که با رباط‌ به‌هم متصل‌اند. هر استخوان از مادۀ معدنی، فسفات کلسیم، و پروتئین ساخته شده است. اسکلت انسان متشکل از ۲۰۶ قطعه استخوان است و ستون مهره‌ها ساختار مرکزی پشتیبانی‌کننده را می‌سازد. حرکت بدن با کمک مفصل‌های قابل حرکت صورت می‌پذیرد. مفصل آرنج از آن جمله است. عضلات را زردپی‌ها به استخوان‌ها متصل می‌کنند و انقباض عضلات باعث ایجاد حرکت می‌شود. اسکلت ممکن است داخلی باشد و تشکیل اسکلت داخلی بدهد یا خارجی است و اسکلت خارجی را پدید می‌آورد، از جمله در پوستۀ حشرات و خرچنگ‌ها. نوع دیگری از اسکلت، که در بی‌مهرگانی از قبیل کرم‌خاکی یافت می‌شود، اسکلت هیدروستاتیک است. در این نوع اسکلت، سختیِ جزیی بر اثر مایعِ محبوس درون حفرۀ بدن ایجاد می‌شود. از آن‌جا که مایع قابل فشرده‌شدن نیست، انقباض در یک نقطه از بدن موجب انبساط در بخش دیگری می‌شود و بدین‌ترتیب حرکت دودی صورت می‌گیرد.

---