بجلی، جریر بن عبدالله

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بجلی، جریر بن عبدالله (  - 51 هـ / 671م)  Jarir bin abdollah Al-Bajali


صحابی پیامبر. کنیه‌ی وی ابوعمر بود و به سبب آن که اهل قبیله‌ی یمنی بجیله بود، بجلی شهرت یافت. از اخبار اندکی که پیش از مسلمان‌ شدن وی در دست است این که یکی از افراد قبیله‌اش را که افرادی از قبیله‌ی کلب به گروگان گرفته بودند نجات داد. پس از گرویدن به اسلام، اقدام به شکستن بت قبیله‌ی خود و قبیله‌ی خثعم و قبایل مجاور کرد. هنگام شکستن بتکده‌ی قبیله‌ی بجیله (که ذوالخلصه نام داشت) نبردی شدید رخ داد که وی پیروز میدان بود. از طرف پیامبر ماموریت یافت تا مردم اسود را به اسلام دعوت کند ولی آنان دعوت وی را نپذیرفتند. پس از وفات پیامبر وی با خلفا همراهی کرد. به دستور خلیفه به جنگ با اهل رده (مسلمانان سابق که از اسلام برگشته بودند) رفت و در زمان عمر، از سوی او به ریاست قبیله‌اش بجیله منصوب شد. وی از عمر کمک خواست تا قبیله‌اش را که پراکنده شده بودند، دوباره یکپارچه کند تا در فتوحات عراق و ایران یاری‌اش کنند. او پس از یکپارچه‌ کردن قبیله‌اش در جنگ‌های بویب، قادسیه، مدائن، جلولا، دماوند و فتح همدان مشارکت کرد. در فتح شوشتر نیز به سپاه ابوموسی اشعری کمک کرد. امام علی پس از به خلافت رسیدن، ابتدا وی را بر ولایت همدان ابقا کرد. اما پس از اتمام جنگ جمل، طی نامه‌ای او را عزل نمود و به کوفه فراخواند.

بجلی در جریان اختلافات میان امام علی و معاویه، تلاش کرد معاویه را به پذیرش حکومت امام علی وا دارد؛ ولی گویا به درازا کشیدن مدت توقف وی در شام، مالک اشتر را به او بدبین کرد. مالک، وی را همدست معاویه و از پیروان عثمان به شمار می‌آورد. نهایتاً وی شبانه به قرقیا، منطقه‌ای در ناحیه‌ی مرزی شام و ساحل فرات، گریخت و تا آخر عمر در آن‌جا اقامت گزید. گریختن او به این شهر که در قلمرو حکومت معاویه قرار داشت، نظر مالک را درباره‌ی او تقویت می‌کند. با این حال، وی در جنگ صفین از هیچ کدام از طرفینِ درگیر حمایت نکرد.

گفته می‌شود پس از گریختن وی، امام علی (ع) دستور داد تا خانه‌اش را در کوفه به آتش بکشند.