تاتارستان
تاتارستان
(نام سابق: جمهوری خودمختار تاتار[۱]) جمهوری خودمختار در شرق فدراسیون روسیه، با ۶۸هزار کیلومتر مربع مساحت و ۳,۶۵۸,۰۰۰ نفر جمعیت (۱۹۹۰). ۴۸ درصد از جمعیت آن تاتار و ۴۳ درصد روس‌اند. مرکز آن قازان[۲] است. صنایع نفت، گاز طبیعی، مواد شیمیایی، و نساجی و تولید الوار دارد و دارای زمینی حاصل‌خیز است که لبنیات تولید می‌کند. این ناحیه در حوضه[۳]های رودهای ولگا[۴] و کامای سفلا[۵] واقع شده و بیشتر آن استپ پردرخت است. شهرهای آن عبارت‌اند از چیستوپول[۶]، نابرژنیه چلنی[۷]، و بوگولما[۸]. تاتارستان از قرن ۱۰م، که اسلام ظهور کرد، سرزمینی از کشور ولگا ـ کامای بلغار[۹] بود. در ۱۲۳۶م اردوی زرّین مغول[۱۰] آن را اشغال کرد. تا ۱۵۵۲ که به روسیه منضم شد، پایتخت خانات قازان بود. از ۱۹۲۰ جمهوری خودمختار شد و از ۱۹۹۲ به جمهوری مستقل در فدراسیون روسیه تبدیل شد. در اوت ۱۹۹۰، مجمع جمهوری، وضعیت تاتارستان را جمهوری کامل، با «حاکمیت» اقتصادی و سیاسی، اعلام کرد و در آوریل ۱۹۹۱ تظاهرات مردمی در حمایت از این اقدام به راه افتاد. در ژوئن ۱۹۹۱ تاتارستان در انتخابات ریاست جمهوری روسیه شرکت نکرد و در مارس ۱۹۹۲ از پیوستن به پیمان فدرال خودداری ورزید، از مجموع بیست حزب سیاسی فرعی در روسیه، هجده حزب پیمان مذکور را در مسکو امضا کردند. همه‌پرسی ۲۱ مارس ۱۹۹۲ از تبدیل تاتارستان به کشور دارای حق مالکیت در چارچوب روسیه حمایت کرد، اما سرانجام در فوریۀ ۱۹۹۴ با توافق روسیه تاتارستان از خودمختاری نسبتاً زیاد در فدراسیون روسیه برخوردار شد.