حاج میرزا محمد فیض

حاج میرزا محمد فیض (قم 1293- همان جا 1370ق)

(نیز با نام: حاج ميرزا محمد فيض قمى) از علمای طراز اول قم و از مراجع تقلید.

از نوادگان آیت الله ملّا محسن فیض كاشانی، و فرزند آقا میرزا علی اکبر فیض. پدرش از نویسندگان، شاعران و خوش نویسان مشهور عصر خود بود. كتیبه ضریح منوّر حضرت معصومه (س) كه به خط ثلث نوشته شده، از آثارش و به خط خود اوست.

حاج میرزا محمد فیض در سنین جوانی، برای تکمیل تحصیلاتش راهی تهران شد و از محضر علمای اعلام بهره برد. سپس، در 24 سالگی (1317ق) به نجف اشرف عزیمت کرد و آن جا تحصیلاتش را ادامه داد تا به درجۀ اجتهاد رسید. او پس از 16 سال اقامت در نجف، در 1333ق به قم بازگشت و مقیم آن شهر و از علمای طراز اولش شد.

از جمله تألیفات اوست: کتاب الفیض در طهارت آب قلیل و عدم تنجیس متنجس (مطبوع)؛ حاشیه بر العروة الوثقی؛ مناسک حج؛ حاشیه وسیلة النجاة؛ شرحی بر منظومه مرحوم سید بحرالعلوم در فقه؛ و ذخیرة العباد.

در دهۀ آخر جمادی الاول 1370ق، در حـال نماز دارفانی را وداع گفت و در ایوان طلایی صحن عتیق مدفون شد .

در مجلس ترحیمی که در ۱۵ اسفند ۱۳۲۹ش از سوی دربار در مسجد شاه در تهران برایش برگزار شد، هنگامی که حاج علی رزم آرا -نخست وزیـر وقـت که از مخالفان سرسخت طرح ملی‌شدن صنعت نفت بود - برای شرکت در مراسم وارد صحن مسجد شد، ناگهان هدف گلوله های تیر خلیل طهماسبی، از اعضای فداییان اسلام، قرار گرفت و کشته شد.