رازی، معماری
رازی، معماری
نام شیوه‌ای در معماری که از قرن ۴ تا اوایل قرن ۷ق رایج بوده است. ازجمله مشخصات بناهای این شیوه عبارت‌اند از تنوع بناها از لحاظ عملکرد، استفاده‌از مصالح مرغوب در قسمت‌های مختلف بنا، کاربرد وسیع و تکامل‌یافتۀ آجر (خشت پخته) به‌‌منزلۀ مصالح اصلی زیربنا و روبنا، تزیینات پرتفصیل آجری، توسعه و تکامل پوشش‌های قوسی به‌‌ویژه گنبد، دوپوش‌شدن گنبدها، تبدیل مساجد شبستانی به مساجد چهارایوانی، آغاز کاربرد مناره در مساجد، کاربرد وسیع قوس‌های جناغی، ساخته‌شدن بناها و مقابر یادمانیِ برج‌مانند با نام «میل»، کشیدگی در تناسبات حجم و نما، رواج گره‌سازی با آجر و کاشی به‌صورت معقّلی، و اوج تزیینات گچ‌بری و سفال‌کاری. مسجد جامع نایین، مسجد مَلِک کرمان، بخش‌های مهمی از مسجد جامع اصفهان ازجمله گنبدهای نظام‌الملک و تاج‌الملک، مسجد جامع اردستان، میلِ گنبد قابوس، بقعۀ دوازده امام یزد، مسجد جامع زواره، مسجد جامع گلپایگان، رُباط شَرَف خراسان، برج رادْکان در نزدیکی گرگان، برج خَرَقان قزوین، و برج طغرل ری از مشهورترین بناهای این شیوه‌اند.