روستا، رضا (رشت ۱۲۸۰ـ برلین شرقی ۱۳۴۶ش)
رضا روستا (رشت ۱۲۸۰ـ برلین شرقی ۱۳۴۶ش)
| رضا روستا | |
|---|---|
| زادروز |
رشت ۱۲۸۰ش |
| درگذشت | برلین شرقی ۱۳۴۶ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | سیاستمدار |
| گروه مقاله | تاریخ ایران |
| خویشاوندان سرشناس | هما روستا (دختر) |
از رهبران حزب تودۀ ایران در دورۀ پهلوی. در ۱۱سالگی از روستای زادگاهش (ویشکا) با حمایت عمویش به رشت رفت و در هنرستان کشاورزی به تحصیل پرداخت و با حسین جودت، که معلمش بود، آشنا و دوست شد. وی از حامیان نهضت جنگل بود و با حیدرخان عَمواوغْلی ارتباط نزدیکی داشت. پس از شکست جنگلیان، در ۱۳۰۱ش به شوروی رفت و در مدرسۀ زحمتکشان تحصیلاتش را ادامه داد. در ۱۳۰۲ش به ایران بازگشت و با حزب سوسیالیست سلیمان میرزا اسکندری همکاری کرد. در دورۀ اول دستگیری اعضا و فعالان کمونیست ایران در زمان رضاشاه (۱۳۰۹ـ۱۳۰۸ش)، دستگیر و به اعدام محکوم شد، اما مجازاتش با یک درجه تخفیف به حبس ابد تقلیل یافت. پس از پنج سال زندان، به دامغان تبعید و پس از مدتی به اتهام مداخله در ترور سرهنگ خلعتبری ده ماه زندانی و سپس به ساوه تبعید شد و با گروه ۵۳ نفر ارتباط یافت. از این‌رو، در ۱۳۱۶ش بار دیگر دستگیر شد و تا شهریور ۱۳۲۰ در زندان بود.
رضا روستا از مؤسسان و فعالان درجه اول حزب تودۀ ایران و در تأسیس شعب حزب در شهرستان‌ها بسیار مؤثر بود. وی از رهبران مهم اتحادیۀ کارگران و زحمتکشان ایران بود که از مهر ۱۳۲۱ش فعالیتش را آغاز کرد و در ۱۳۲۳ش دبیر این اتحادیه شد. روستا از سیاست شوروی (سابق) در ایران حمایت می‌کرد و پس از غائلۀ آذربایجان دستگیر شد و حدود یک سال در زندان بود. او در ۱۳۲۷ش به شوروی رفت و نمایندۀ کارگران ایران در فدراسیون جهانی سندیکاهای کارگران شد. پس از ترور شاه در بهمن ۱۳۲۷ش غیاباً محکوم به اعدام گردید. او تا پایان عمر در اتحاد جماهیر شوروی سابق و دیگر کشورهای اروپای شرقی زندگی کرد.
وی پدر هما روستا بوده است.
-