بدیع زاده، سید جواد (تهران ۱۲۸۲ـ ۱۳۵۸ش)
| سید جواد بدیع زاده | |
|---|---|
| زادروز |
تهران ۱۲۸۲ش |
| درگذشت | ۱۳۵۸ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | خواننده |
| آثار | جلوه گل؛ آهنگ از عبدالحسین شهنازی با کلام نورالله همایون؛ هدیه خاک؛ آهنگ از بدیع زاده با کلام هما |
.jpg)
بَدیع‌زاده، سیّد جواد (تهران ۱۲۸۲ـ ۱۳۵۸ش)
خواننده و نواساز ایرانی. فنون آواز منبری را از کودکی نزد پدرش، سیّد محمّدرضا بدیع‌المتکلّمین، و دایی‌اش، میرزا یحیی سعیدالواعظین، و نیز دیگر استادان آواز آموخت که اکثراً در آن زمان معلّم بودند و شیخ عبدالحسین ترک از آن جمله بود. از کودکی به‌منزلۀ آوازخوانی حرفه‌ای مطرح شد. علاقه‌اش به موسیقی مجلسی، او را در اوایل دورۀ رضاشاه به محافل موسیقی‌دانان مطرح تهران جلب کرد. پس از ضبط اولین صفحات گرامافون با صدای او و با همراهی تار عبدالحسین شهنازی و گاه ارکستر مرتضی محجوبی، به خواننده‌ای محبوب و مردم‌پسند و دارای روشی اختصاصی در تهران آن روزگار تبدیل شد. بدیع‌زاده سه دورۀ زمانی مجزّا به ضبط صفحات گرامافون اقدام کرد. او از سال‌های ۱۳۳۰ به‌بعد، کمتر به ساختن یا خواندن اثری می‌پرداخت و بیشتر در شوراهای سیاست‌گذاری موسیقی رادیو تهران حضور داشت. اولین کسی بود که در صفحات گرامافون و کنسرت‌ها دربارۀ بعضی مسائل اجتماعی، ترانه‌های فکاهی با مایه‌های طنز و انتقادی خواند و مردم از آثارش استقبال کردند. بخشی از آثار بدیع‌زاده پیرو سنّت قدیم موسیقی و بخشی تحوّل‌یافته و با گرته‌برداری‌های ابتدایی از فرم‌های سادۀ موسیقی روز اروپایی آن دوران است. همچنین او اولین خواننده در عصر جدید موسیقی ایرانی است که آهنگ‌ساز بسیاری از آثار خود بود و در انواع گوناگون فرم‌های رایج در موسیقی رسمی (شهری) عصر خود طبع‌آزمایی کرده است؛ از انواع دستگاهی، نوع برداشت‌شده از موسیقی اروپایی، تا حتی گاه، مارش و سرود. کلام بیشتر آثار او از نورالله همایون، غلامرضا روحانی و محمدعلی مشایخ است. بدیع‌زاده مجموعه خاطرات خود را نیز سه‌بار نوشته است. نسخه‌های اول و دوم آن گم شده و نسخۀ سوم، با مقدمه و توضیحات و ویرایش سیّد علیرضا میرعلی نقی با عنوان از گلبانگ محراب تا بانگ مضراب به‌چاپ رسیده است. از آثار اوست: جلوۀ گل، آهنگ از عبدالحسین شهنازی با کلام نورالله همایون؛ هدیۀ خاک، آهنگ از بدیع‌زاده با کلام همایون؛ زالزالک، آهنگ از مهرتاش با کلام امید؛ شوفر، آهنگ از بدیع‌زاده با کلام روحانی؛ خزان عشق، آهنگ از بدیع‌زاده کلام از رهی معیری.