شریفجان، شریفجان
عنوان کتابی از تقی مدرسی. شریفجان، شریفجان رمانی در گونه‌ی رئالیسم جادویی است که برای نخستین بار در سال 1344 توسط نشر نیل در 233 صفحه چاپ و در دهه‌های اخیر توسط انتشارات نگاه تجدید چاپ شده است. وقایع داستان در زمان قضیه‌ی کشف حجاب (حدود سال 1314ش) و در روستای شریفجان (شهر کوچکی در حاشیه‌ی کویر) رخ می‌دهد. رمان با زاویه‌ی دید بیرونی به شیوه‌ی دانای کل روایت شده است. شریفجان، شریفجان داستانی در سیزده بخش است. این داستان با توصیف منطقه‌ی شریفجان آغاز می‌شود که در کنار کویر و راه‌آهن سراسری قرار دارد و وقایع اغلب از زبان فرهاد پسر اصلانی تعریف می‌شود. مضمون اصلی داستان ماجرای تلاش سرهنگ جهانسوز بـرای تصاحب زمین‌های اصلانی، عمده‌مالک منطقه، است و در سراسر کتاب کشمکش این دو شخصیت اصلی نشان داده می‌شود.
شخصیت‌های اصلی و مهم رمان: امیر اصلانی (مالک)، سرهنگ جهانسوز (فرمانده پادگان)، فرهاد (پسر اصلانی)، مریم (همسر اصلانی).
پی‌رنگ
در بخش نخست داستان به صورت خلاصه اشاره می‌شود کـه پـدر اصلانی در دوره‌ی مشروطه زمین‌دار بوده و در آن زمان سه بار موضع خود را بین سلطنت‌طلبان و مشروطه‌خواهان عوض کرده بود. گفته می‌شود که او زمین‌های جلال‌آباد را وقف کرده بود. سرهنگ با همین ادعا می‌خواهد زمین‌ها را از اصلانی بگیرد. بعد شایعه‌هایی در رابطه با همسر اصلانی و سرهنگ جهانسوز و ارتباط مخفیانه‌ی آنها بر سر زبان‌ها می‌افتد. در بخش دوم تا چهارم کتاب آماده شدن مأموران دولتی و همسرانشان برای گاردن پارتی و ماجراهایی که در مراسم اتفاق می‌افتد، شرح داده می‌شود؛ این‌که زنان مجبور هستند بی‌حجاب در این مراسم حاضر شوند. همسر اصلانی از جمله زنانی است کـه از بی‌حجابی استقبال می‌کند. در پایان بخش چهارم همسر اصلانی پس از بازگشت از مهمانی، خانه را ترك می‌کند. در بخش‌های بعدی شایعات در رابطه با این خانواده و رسـوائی‌های مرتبط بـا همسر اصلانی بیش‌تر و اختلافات جهانسوز و اصلانی هم علنی‌تر می‌شود. در حالی‌که دادگاه اصلانی نزدیک است ـدادگاهی که قرار است بر وقفی بودن و نبودن زمین‌ها حکم بدهدـ اصلانی برای مقابله با سرهنگ میان روستاییان جلال‌آباد اسلحه پخش می‌کند. فرهـاد بـا دیدن گرد و غبار بر فراز شهر وقوع حادثه‌ی شومی را پیش‌بینی می‌کند، اما در نهایت همه چیز بـه نفـع اصلانی تمام می‌شود؛ دادگاه به نفع او رأی می‌دهد و سرهنگ جهانسوز کـه شکست خورده است، به عرق‌خوری می‌افتد. و در پایان داستان اصلانی همراه فرهاد بـه استقبال همسرش می‌رود.
تفسیر
مدرسی در این کتاب بسیاری از خصوصیات جامعه‌ی دوره‌ی رضاشاهی را در شهری کوچک (که عمده‌ی خصوصیات جغرافیایی مناطق ایران هم در آن جمع شده) گرد آورده است تا از طریق حوادثی که اغلب گسیخته و بی‌ربط به نظر می‌رسند، در مقابله‌ای که میان سرهنگ و امیرخان اصلانی رخ می‌دهد، رویارویی رضاشاه را با فئودالیسم بازگو کند. بازگشت همسر گمشده‌ی اصلانی و استقبال اصلانی و پسرش از او، در پایان کتاب تعبیری است از اعاده‌ی حیثیت و قدرت طبقه‌ی زمین‌دار. اهمیت این نکته زمانی آشکار می‌شود که بدانیم شریفجان، شریفجان بلافاصله پس از شروع اصلاحات ارضی محمدرضاشاه منتشر شده است.