عباس معروفی
| عباس معروفی | |
|---|---|
| زادروز |
تهران 27 اردیبهشت 1336ش |
| درگذشت | برلین 10 شهریور 1401ش |
| محل زندگی | آلمان |
| ملیت | ایرانی |
| تحصیلات و محل تحصیل | ادبیات نمایشی- دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران |
| شغل و تخصص اصلی | داستان‌نویس و نمایشنامه‌نویس |
| شغل و تخصص های دیگر | روزنامه‌نگار و ناشر |
| آثار | سمفونی مردگان (۱۳۶۸)؛ سال بلوا (۱۳۷۱)؛ پیکر فرهاد (۱۳۸۱)؛ فریدون سه پسر داشت (۱۳۸۲)؛ ذوب شده (۱۳۸۸)؛ تماما مخصوص (۱۳۸۹)؛ نام تمام مردگان یحیاست (۱۳۹۷) |
| گروه مقاله | ادبیات |
عباس معروفی (تهران 27 اردیبهشت 1336ش- برلین 10 شهریور 1401ش)
داستان‌نویس، روزنامه‌نگار، نمایشنامه‌نویس و ناشر ایرانی. نویسندۀ رمان تحسین‌شدۀ سمفونی مردگان بود و همچنین به دلیل انتشار نشریۀ گردون (طی سال‌های ۱۳۶۹ تا ۱۳۷۴) که برگزارکنندۀ جایزه‌ای ادبی به همین نام نیز بود شهرت داشت.
در دبیرستان رشتۀ ریاضی را انتخاب کرد (دبیرستان مروی)، اما به دلیل علاقه‌ای که به نوشتن داشت، مسیرش را تغییر داد و در دانشکده هنرهای زیبا به سراغ ادبیات نمایشی رفت. پس از فارغ‌التحصیلی حدود یک دهه به عنوان دبیر ادبیات در دبیرستان‌های هدف و خوارزمی تهران تدریس کرد. سال ۱۳۵۵ در مسابقۀ داستان‌نویسی کیهان جوانان شرکت کرد و توانست مقام اول را به دست بیاورد. بعد از آن، داستان‌هایش را در نشریات مختلف منتشر می‌کرد. اولین کتاب او که مجموعه داستانی با عنوان «روبروی آفتاب» بود در سال ۱۳۵۹ در تهران انتشار یافت، اما معروفی 10سال پس از این با انتشار رمان سمفونی مردگان توسط نشر گردون به شهرت رسید. این رمان که به شیوۀ جریان سیال ذهن نوشته شده، جز برانگیختن تحسین صاحب‌نظران و منتقدان با اقبال عموم روبرو شد، چنان‌که از زمان اولین انتشارش در سال 1368 تاکنون بیش از 100 نوبت توسط ناشران مختلف (گردون، زریاب، ققنوس و... و به صورت زیرزمینی) چاپ و منتشر شده است. این داستان یک حادثه را از منظر چند ناظر روایت می‌کند. شخصیت اصلی داستان شاعر جوانی است که گرفتار خشم پدر سنتی خود می‌شود. معروفی در این کتاب دردسرهای یک روشنفکر سال‌های ۱۳۱۰ تا ۱۳۳۰ را از منظر دید چند شخصیت مختلف داستان در چهار فصل روایت می‌کند.
معروفی در سال ۱۳۵۹ به لطف آشنایی با محمدعلی سپانلو به عضویت کانون نویسندگان ایران درآمد و با نویسندگان دیگری مانند هوشنگ گلشیری، باقر پرهام، محمد محمدعلی، محمد مختاری و احمد شاملو آشنا شد. در سال ۱۳۶۶ به عنوان مدیر اجراهای صحنه‌ای، مدیر ارکستر سمفونیک تهران، و مدیر روابط عمومی (سه سال و نیم) بیش از ۵۰۰ کنسرت موسیقی از هنرمندان مختلف کشور به اجرا درآورد. مجلهٔ موسیقی «آهنگ» نیز به سردبیری او در همین دوران انتشار یافت. در اواخر دهۀ 1360 تاسیس نشریۀ ادبی گردون، راه‌اندازی جایزۀ قلم زرین گردون و تاسیس انتشارات گردون را بر عهده گرفت. معروفی به دنبال توقیف «گردون» در سال 1373، ناگزیر به ترک ایران و اقامت در آلمان شد. مدتی از بورس «خانه هاینریش بل» بهره گرفت؛ و یک سال هم به عنوان مدیر در آن مرکز کار کرد. پس از آن برای گذران زندگی دست به کارهای مختلف زد؛ مدتی به عنوان مدیر شبانۀ یک هتل کار کرد و سپس «خانه هنر و ادبیات هدایت» (بزرگ‌ترین کتابفروشی ایرانی در اروپا) را در خیابان کانت برلین، بنیاد نهاد و به کار کتابفروشی مشغول شد؛ و کلاس‌های داستان‌نویسی خود را نیز در همان محل تشکیل داد. چاپخانه و نشر گردون هم در همین مکان برقرار است که تاکنون بیش از ۳۰۰ عنوان کتاب از نویسندگان تبعیدی و آثار ممنوع در ایران را منتشر کرده است.
عباس معروفی پس از دوسه سال دست‌وپنجه نرم کردن با بیماری سرطان غدد لنفاوی، در آلمان درگذشت. جز برخی از داستان کوتاه‌های وی، برخی از رمان‌هایش (خاصه سمفونی مردگان) به زبان‌های مختلف ترجمه شده‌اند. از او جز دو مجموعه‌شعر، چند نمایشنامه، چند مجموعه داستان و مجموعه مقالاتش (نحت عنوان این‌سو وآن‌سوی متن: تجربه‌ها و تکنیک‌های ادبیات داستانی) هفت رمان منتشر شده و تعدادی کار منتشرنشده و نیمه‌تمام نیز از او برجای مانده است.
رمان
- سمفونی مردگان (۱۳۶۸)
- سال بلوا (۱۳۷۱)
- پیکر فرهاد (۱۳۸۱)
- فریدون سه پسر داشت (۱۳۸۲)
- ذوب شده (۱۳۸۸)
- تماما مخصوص (۱۳۸۹)
- نام تمام مردگان یحیاست (۱۳۹۷)