مسجد بابا عبدالله
| مسجد بابا عبدالله | |
|---|---|
| نام فارسی | مسجد بابا عبدالله |
| کشور | ایران |
| استان | اصفهان |
| نام لاتین | Baba Abdullah Mosque |
| موقعیت | محلۀ کوی سنگ، در مجاورت بازار قدیمی شهر نایین |
| کاربری | مسجد |
| مشخصات معماری | مسجد دو ایوانی با سردر، صحن، دو شبستان و گنبدخانه |
| زمان ساخت | دورۀ ایلخانان |
| سازنده | بابا عبدالله شمس‌الدین بن عبدالله (بانی) |
مسجد بابا عبدالله (Baba Abdullah Mosque)
مسجدی تاریخی از دورۀ ایلخانان، در استان اصفهان، شهرستان نایین، محلۀ کوی سنگ در مجاورت بازار قدیمی شهر نایین. با توجه به کتیبۀ مسجد (که امروزه در موزۀ نایین نگهداری می‌شود)، بنای مسجد در سال 700ق، همزمان با حکومت غازان خان، به پایان رسیده و بانی آن بابا عبدالله شمس‌الدین بن عبدالله بوده است. گنبدخانۀ آن مدفن 10تن از بزرگان و صوفیان آن دوره است و به نظر می‌رسد که ابتدا این گنبدخانه در سال مذکور ساخته شده و در سال 737ق با اضافه شدن مسجد تکمیل گردیده است. این مسجد که در سال ۱۳۱۳ش با شمارهٔ ثبت ۲۰۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، در دهه‌های بعد رو به ویرانی رفته و سپس در سال‌های 1392، 1393، 1399 و 1402ش احیا و مرمت شده است. این مرمت‌ها شامل نوسازی و مرمت بدنه، کف‌سازی، عایق‌بندی پشت بام، استحكام دیواره‌ها، بازسازی گنبد و ساخت سرویس‌های بهداشتی زنانه و مردانه بوده است.
مشخصات معماری
اجزای اصلی این مسجد دو ایوانی عبارتند از سردر، صحن، دو شبستان و گنبدخانه. بنا صحن مربع‌شکل کوچکی دارد که در میانۀ هر یک از اضلاع شمالی آن ایوانی قرار گرفته است. گنبدخانه‌ای با گنبد یک‌پوش و مرتفع، در جبهۀ جنوبی بنا و شبستانی با ستون‌های قطور آجری در جبهۀ غربی آن قرار دارد. دیوارهای داخلی گنبدخانه دارای درگاه، طاق‌نماها و تزئینات مقرنس‌کاری است و در قسمت بالای محراب هم نقوش هندسی و گیاهی با كتیبه‌های قرآنی کار شده است. مسجد یک شبستان زمستانی نیز در زیرزمین دارد که بخش عمدۀ آن در زیر صحن مسجد واقع است. ورود به بنا از پشت ایوان جبهۀ شمالی آن صورت می‌گیرد، ولیکن دهلیز ورودی به گونه‌ای است که ورود به صحن از طرفین این ایوان انجام می‌شود. نماهای صحن مسجد آجری است و فضای مسجد تزئین خاصی ندارد.