آداب السالکین

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

آداب‌السّالکین (Adab Al-Salekin)


(یا: بیان سلسلۀ خواجگان نقشبند) کتابی به فارسی، در شرح احوال مشایخ نقشبندیه و موعظه، تألیف احمد کاسانی (ـ۹۴۹ق). مؤلف این اثر را به درخواست جان‌بیگ سلطان از امرای ازبک تألیف کرده است. کتاب حاضر مباحثی نیز دربارۀ نفس حیوانی و انسانی و خودشناسی، مسائل عرفانی و سیر و سلوک آمیخته به نظم نگاشته شده دارد و همچون بیشتر تألیفات او با عناوین «بدان ای طالب صادق» ادامه یافته است. کاسانی در آداب‌السالکین انسان را دارای دو وجود حيوانی و حیوانی می‌داند که دائم در تعارض و تقابلند و آدمی گاه به این‌سو و گاه به آن‌سو متمایل می‌شود: «بدان ای طالب صادق تا زمانی که وجود حيوانی غالب است، ممکن نیست شناختن وجود حیوانی خود را، تا زمانی که وجود حيوانی را برهم نزنی و درهم نشکنی. اما بدان که تو به خودی خود این شکستن را نمی‌توانی تا سنگ‌اشکنی نباشد، چرا که دل به غایت محکم شده است. بعد از انبيا، سنگ‌اشکن، این طایفه‌اند؛ هرگاه که یکی از اینها را بیابی، دست در دامن متابعت و موافات او بزن. تا زمانی که مقصود در کنارت ننهد، دست ازو بازنداری.» این کتاب هنوز چاپ نشده است.

نویسندۀ این رساله از مردم کاسان، شهری در جنوب ولایت نمنگان در شرق ازبکستان فعلی بوده است. با وجود انتسابش به امام رضا، خود سنی‌مذهب بود؛ با این‌حال به امامان شیعه نیز ارادت داشت.