حمیری، اسماعیل بن محمد
حمیری، اسماعیل بن محمد (789- 723م) Ismaeel Bin Mohammad Al-Hemyari
(معروف به: سید حمیری) شاعر پرآوازه‌ی شیعی یمنی. ابوالفرج اصفهانی او را یكی از سه شاعر پرکار عهد جاهلیت دانسته است. پدر و مادرش از خوارج اهل یمن بودند و خود او در نعمان شام به دنیا آمده بود. خود او ابتدا به كیسانیه گروید، سپس به دست امام صادق (ع) به تشیع امامیه تغییر مذهب داد. برای در امان ماندن از آزار و پدر و مادرش كه خواهان بازگشت او به مذهب خوارج بودند به بصره گریخت. نقل شده است كه عقبه بن سلم هنائی، اسماعیل را از نیت پدر و مادرش آگاه كرد و در حمایت خود گرفت. منزلی به او داد و او در آنجا می‌زیست تا پدر و مادرش مردند و وی وارثشان شد. حمیری در قصیده‌ای پدر و مادرش را به سبب لعن امام علی، لعن می‌كند. وی عهد امامت امام كاظم را نیز درك كرده، اما با خلفای عباسی نیز ارتباط داشته است.
حمیری از نامدارترین شاعرانی است كه در هجو خلفای اموی شعر سروده است. شعرهای او در مدح اهل بیت در ردیف درخشان‌ترین شعرهایی است كه در نوع خود سروده شده است. «قصیده‌ی عینیه»ی وی در مدح پیامبر و اهل بیتش از مشهورترین شعرها در زبان عرب است. ابن معتز در كتاب طبقات الشعراء می‌گوید: «سید (حمیری) ماهرترین شاعران در استفاده از احادیث و اخبار و مناقب در شعر بود. هیچ فضیلتی از فضایل معروف علی ابن ابی طالب نیست مگر این كه او آن را به شعر درآورده است. او از حضور در مجلسی كه در آن یادی از آل محمد (ص) نمی‌رفت دل‌زده و آزرده می‌شد.» ابوالفرج اصفهانی نقل می‌كند كه سید حمیری نزد اعمش می‌رفت و از او فضایل علی را می‌شنید و می‌نوشت، سپس آن را به شعر در می‌آورد.