استرآبادی، فضل الله (استرآباد ۷۴۰ـ نخجوان ۷۹۶ق): تفاوت میان نسخه‌ها

}}(یا: فضل‌الله حروفی؛ فضل استرآبادی؛ متخلّص به نعیمی و مشهور به حلال‌خور عارف) شاعر ایرانی و بنیانگذار فرقۀ [[حروفیه]]. پدرش، ابومحمد، [[قاضی القضات|قاضی‌القضات]] [[استرآباد]] بود. فضل‌الله در جوانی با کلاه‌دوزی روزگار می‌گذراند. سپس به [[اصفهان، شهر|اصفهان]] و از آن‌جا به زیارت خانۀ خدا رفت و پس از آن به شهرهای خوارزم، [[سمیرم، شهر|سمیرم]]، [[مشهد، شهر|مشهد]] و [[مکه|مکّه]] سفر کرد. سرانجام در [[تبریز، شهر|تبریز]] سکونت گزید و در همان‌جا با گفتن این‌که حق بر او متجلّی و اسرار حقایق بر او آشکار شده است، فرقۀ حروفیه را پایه‌گذاری کرد (۷۷۸ق). پیروانش از او با نام‌های «مظهرالوهیت»، «قائم آل محمد»، «ختم ثانی»، «مهدی»، «مسیح» و «صاحب ولایت» یاد می‌کردند. فضل‌الله، با تأویل [[قرآن]]، خود را «من عنده علم‌الکتاب» می‌دانست. در دانش‌های معقول و منقول، رموز تصوف و حکمت و خواب‌گزاری نیز شهرت فراوان داشت و پیروانش برای او جایگاهی خداگونه قائل بودند. [[عمادالدین نسیمی]] و [[علی الاعلی، ابوالحسن (ح ۷۵۴ـ۸۲۲ق)|علی‌الاعلی]] از شاگردان و خلفای او بودند. فضل‌الله پس از آن‌که [[امیرتیمور]] را به آیین خود دعوت کرد و او نپذیرفت، مدتی در شروان زندانی شد و سرانجام به فرمان تیمور و به دست پسرش، [[میران شاه گورکانی، جلال الدین ( ـ۸۱۰ق)|میران‌شاه]]، و به فتوای علمای آن روزگار به‌قتل رسید. از آثارش:'' جاودان‌نامه/جاودان کبیر''، به نثر فارسی و بخش‌هایی به عربی یا لهجۀ استرآبادی که تفسیری نو از قرآن است؛ ''نوم‌نامه'' به فارسی آمیخته با گویش استرآبادی که در آن خواب‌های خود را با بیان تاریخ و محلّ دیدن رؤیا آورده است؛ ''انفس و آفاق'' به فارسی؛ ''عرف‌نامه''؛ ''محبت‌نامه''؛'' مثنوی عرش‌نامه'' و ''دیوان شعر''.