پرش به محتوا

هارپسیکورد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
هارپْسیکورد (harpsichord)
هارپْسیکورد (harpsichord)


بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین ساز کلاویه‌دار قرن ۱۸، که در ارکسترها و تک‌نوازی به‌کار می‌رفت. سیم‌های این ساز با «جک»هایی زخمه می‌خورد که از چرم یا دُم پَر ساخته شده بودند، و معمولاً چند کلاویه داشت که آواهای مختلف و متنوعی عرضه می‌کردند. بااین‌حال آوای آن، برخلاف [[پیانو]]، با تغییر فشار دست نوازنده شدید و ضعیف نمی‌شد. احیای رپرتوآر هارپسیکورد در قرن ۲۰، بسیار مدیون واندا لاندوفسکا<ref>Wanda Landowska</ref> و رالف کرک‌پاتریک<ref>Ralph Kirkpatrick </ref> (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴) بود. در موسیقی کلاسیک ارکستری، مانند آثار [[هندل، گیورگ فریدریش (۱۶۸۵ـ۱۷۵۹)|هَندل]]<ref>Handel </ref> یا [[هایدن، یوزف (۱۷۳۲ـ۱۸۰۹)|هایدن]]<ref>Haydn </ref>، بخش هارپسیکورد یک بخش کنتینوئو است که طی آن روی باس شیفره بداهه‌پردازی می‌شود. هارپسیکوردها را باید منظم کوک کرد، و به‌همین‌سبب می‌توان کوک آن‌ها را متناسب با رپرتوآر انجام داد. از جمله سازندگان مشهور هارپسیکورد عبارت‌اند از کِرْکْمَن<ref>Kirckman </ref> انگلیسی و خانوادۀ فلاماندی روکِرس<ref>Ruckers </ref>. برای هارپسیکورد کنسرتی، رپرتوآر مدرنی به‌وجود آمد که کنسرتوهایی از [[کارتر، الیوت (۱۹۰۸)|الیوت کارتر]]<ref>Elliott Carter </ref> (۱۹۶۱)، [[فایا، مانویل د (۱۸۷۶ـ۱۹۴۶)|مانوئل دِ فایا]]<ref>Manuel de Falla </ref> (۱۹۲۶)، [[مارتین، فرانک (۱۸۹۰ـ۱۹۷۴م)|فرانک مارتین]]<ref>Frank Martin </ref> (۱۹۵۲)، [[مارتینو، بهوسلاف یان (۱۸۹۰ـ۱۹۵۹)|بُهوسلاف مارتینو]]<ref>Bohuslav Martin </ref> (۱۹۳۵)، و ''کُنتینوئوم''<ref>''Continuum''</ref> برای تک‌نوازی هارپسیکورد اثر [[لیگتی، گیورگی شاندور (۱۹۲۳ـ ۲۰۰۶)|گئورگی لیگِتی]]<ref>György Ligeti</ref> (۱۹۶۸) در آن یافت می‌شود.
بزرگ‌ترین و وسیع‌ترین ساز کلاویه‌دار قرن ۱۸، که در ارکسترها و تک‌نوازی به‌کار می‌رفت. سیم‌های این ساز با «جک»هایی زخمه می‌خورد که از چرم یا دُم پَر ساخته شده بودند، و معمولاً چند کلاویه داشت که آواهای مختلف و متنوعی عرضه می‌کردند. بااین‌حال آوای آن، برخلاف [[پیانو]]، با تغییر فشار دست نوازنده شدید و ضعیف نمی‌شد. احیای رپرتوآر هارپسیکورد در قرن ۲۰، بسیار مدیون واندا لاندوفسکا<ref>Wanda Landowska</ref> و رالف کرک‌پاتریک<ref>Ralph Kirkpatrick </ref> (۱۹۱۱ـ۱۹۸۴) بود. در موسیقی کلاسیک ارکستری، مانند آثار [[هندل، گیورگ فریدریش (۱۶۸۵ـ۱۷۵۹)|هَندل]]<ref>Handel </ref> یا [[هایدن، یوزف (۱۷۳۲ـ۱۸۰۹)|هایدن]]<ref>Haydn </ref>، بخش هارپسیکورد یک بخش کنتینوئو است که طی آن روی باس شیفره بداهه‌پردازی می‌شود. هارپسیکوردها را باید منظم کوک کرد، و به‌همین‌سبب می‌توان کوک آن‌ها را متناسب با رپرتوآر انجام داد. از جمله سازندگان مشهور هارپسیکورد عبارت‌اند از کِرْکْمَن<ref>Kirckman </ref> انگلیسی و خانوادۀ فلاماندی روکِرس<ref>Ruckers </ref>. برای هارپسیکورد کنسرتی، رپرتوآر مدرنی به‌وجود آمد که کنسرتوهایی از [[کارتر، الیوت (۱۹۰۸)|الیوت کارتر]]<ref>Elliott Carter </ref> (۱۹۶۱)، [[فایا، مانوئل د|مانوئل دِ فایا]]<ref>Manuel de Falla </ref> (۱۹۲۶)، [[مارتین، فرانک (۱۸۹۰ـ۱۹۷۴م)|فرانک مارتین]]<ref>Frank Martin </ref> (۱۹۵۲)، [[مارتینو، بهوسلاف یان (۱۸۹۰ـ۱۹۵۹)|بُهوسلاف مارتینو]]<ref>Bohuslav Martin </ref> (۱۹۳۵)، و ''کُنتینوئوم''<ref>''Continuum''</ref> برای تک‌نوازی هارپسیکورد اثر [[لیگتی، گیورگی شاندور (۱۹۲۳ـ ۲۰۰۶)|گئورگی لیگِتی]]<ref>György Ligeti</ref> (۱۹۶۸) در آن یافت می‌شود.


&nbsp;
&nbsp;
۴۶٬۷۰۹

ویرایش