روانسر، شهرستان
روانسر، شهرستان (County) Ravansar
واقع در نواحی شمالی استان کرمانشاه، به مرکزیت اداری شهر روانسر. در این منطقه نشانه‌ها و آثاری از سکونت جوامع انسانی از پیش از تاریخ یافت شده است. با وجود تدوام سکونت در این منطقه از دوره‌های پیش از تاریخ تا سده‌های اخیر، نشانی از نام روانسر در منابع اسلامیِ پیش از سدۀ 10ق نیست. گمان می‌رود به دلیل وجود سراب/چشمه‌سارهاى فراوان، آن را روانسر ناميده‌اند. طی دورۀ زندیه و قاجاریه تا زمان مظفرالدین شاه روانسر از توابع ولايت كردستان و جزء بلوكات جوانرود بود. از این دوره تا اواخر دورۀ رضاشاه روانسر آبادی مستقلی در ولایت کردستان بود. در نخستین تقسيمات جديد كشورى معاصر (1316ش)، روانسر با ۸۳ روستا يكى از دهستان‌هاى شهرستان سنندج شد. در سال ۱۳۲۹ش، دهستان روانسر یکی از بخش‌های شهرستان سنندج بود. در ۱۳۳۷ش، تابع شهرستان تازه تأسيس پاوه شد. در ۱۳۶۸ش جوانرود به شهرستان ارتقاء یافت و روانسر به آن الحاق شد. در ۱۳۷۲ش، آبادی روانسر به شهر ارتقاء یافت. و نهایتاً در اواخر سال 1383ش، بر اساس مصوبۀ هیأت وزیران در جلسۀ 24 آذر 1383ش، با انتزاع بخش روانسر از شهرستان جوانرود و الحاق آبادی‌ها و مناطقی از شهرستان‌های جوانرود، کرمانشاه و پاوه به آن به شهرستان ارتقاء یافت.
در حال حاضر، شهرستان روانسر متشکل است از 2 بخش، 7 دهستان (با حدود 140 روستای مسکونی) و 2 شهر: بخش مرکزی (مشتمل بر دهستان‌های بدر، حسن‌آباد، دولت‌آباد و زالوآب، به مرکزیت شهر روانسر)، و بخش شاهو (مشتمل بر دهستان‌های منصورآقایی، قشلاق و قوری قلعه، به مرکزیت شهر شاهو). در اواخر سال 1387ش روستای منصورآقایی مرکز بخش شاهو پس از تجمیع با روستای قشلاق به شهر تبدیل و از آن پس شهر شاهو نامیده شد. براساس سرشماری سراسری سال 1395ش، جمعیت شهرستان روانسر 47,657نفر و از این مقدار نزدیک به 60درصد شهرنشین و حدود 40درصد روستانشین بوده‌اند.