موزس مندلسون: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
|سمت = | |سمت = | ||
|جوایز و افتخارات = | |جوایز و افتخارات = | ||
|آثار =فدون (1767م) | |آثار =نوشته‌های فلسفی (1761م)؛ فدون یا جاودانگی روح ( 1767م)؛ اورشلیم یا دربارۀ مرجعیت مذهبی و یهودیت (1783م) | ||
|خویشاوندان سرشناس =فلیکس مندلسون (نوه) | |خویشاوندان سرشناس =فلیکس مندلسون (نوه) | ||
|گروه مقاله =فلسفه | |گروه مقاله =فلسفه | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|باشگاه = | |باشگاه = | ||
}}[[پرونده:2042167078.jpg|جایگزین=موزس مندلسون|بندانگشتی|موزس مندلسون]] | }}[[پرونده:2042167078.jpg|جایگزین=موزس مندلسون|بندانگشتی|موزس مندلسون]] | ||
موزس مندلسون ( | موزس مندلسون (دسائو 6 سپتامبر 1729- برلین 4 ژانویه 1786م) Moses Mendelssohn | ||
فیلسوف آلمانی. بانفوذترین متفکر یهودی آلمانی در قرن 18م بود. در شهر | فیلسوف آلمانی. بانفوذترین و اثرگذارترین متفکر یهودی آلمانی در قرن 18م بود. نخست در شهر زادگاهش، نزد پدرش که در یک مدرسۀ یهودی در [[دسایو|دسائو]] منشی و معلم بود و سپس از 14سالگی در برلین تعلیمات یهودی دید و علاوه بر مطالعۀ فلسفۀ [[ابن میمون|ابن میمون،]] به فراگیری زبان‌های لاتین، یونانی، فرانسه و انگلیسی و ریاضیات و منطق نیز پرداخت. مندلسون معتقد بود که یهودیان می‌توانند بدون ترک آیین خود، فرهنگ جدید غرب را جذب کنند. اگرچه معاصر [[کانت، ایمانویل (۱۷۲۴ـ۱۸۰۴)|کانت]] بود، اما بیش‌تر به شرح و تفسیر آرای [[لایب نیتس، گوتفرید ویلهلم فون (۱۶۴۶ـ۱۷۱۶)|لایب‌نیتس]] و [[کریستیان ولف|ولف]] می‌پرداخت. نخستین اثرش (''محاورات فلسفی''- 1755م) که با حمایت نزدیک‌ترین دوستش، [[لسینگ، گوتهولد (۱۷۲۹ـ۱۷۸۱)|لسینگ]]، منتشر شد، شرح و تفسیر و تبیین فلسفۀ لایب‌نیتس و [[اسپینوزا، باروخ (۱۶۳۲ـ۱۶۷۷)|اسپینوزا]] بود. این کتاب چندسال بعد تکمیل و در دو جلد تحت عنوان ''نوشته‌های فلسفی''<ref>''Philosophische Schriften''</ref> (1761م) منتشر گردید. پژوهش‌هایش در زیباشناسی تا حدودی بر کانت تأثیر گذاشت. | ||
مهم‌ترین اثر فلسفی مندلسون به نام ''فدون''<ref>'' | مهم‌ترین اثر فلسفی مندلسون به نام ''فدون یا جاودانگی روح''<ref>''Phädon oder über die Unsterblichkeit der Seele''</ref> (چاپ 1767م) که نفس را بسیط و از این‌رو زوال‌پذیر می‌دانست، در زمان حیات نویسنده 15بار تجدید چاپ، و طی دهه‌های بعد تقریباً به همۀ زبان‌های اروپایی و همچنین عبری ترجمه شد، و در زمان خود پرخواننده‌ترین کتاب غیرداستانی در آلمان بود. [[هردر، یوهان گوتفرید فون (۱۷۴۴ـ۱۸۰۳)|هردر]] و [[گوته، یوهان ولفگانگ فون (۱۷۴۹ـ۱۸۳۲)|گوته]] آن را ستودند، اگرچه آماج حملۀ کانت بود. مندلسون کوشید با نگارش مقالات و ترجمۀ [[کتاب مقدس]] به آلمانی و تفسیر عبری آن، هم‌کیشانش را با اندیشه‌های روشنگری آشنا کند. در رسالۀ ''اورشلیم یا دربارۀ مرجعیت مذهبی و یهودیت'' <ref>''Jerusalem oder über religiöse Macht und Judenthum''</ref> (1783م) نخست جدایی مذهب و سیاست را مطرح کرد و سپس از دادن حقوق کامل به یهودیان دفاع کرد. کتاب اگرچه با واکنش تند رهبران سنت‌گرای مسیحی و یهودی مواجه شد، اما بسیار مورد توجه کانت واقع شده؛ چنان‌که در نامه‌ای تمجیدآمیز به مندلسون آن را مبشر اصلاحی بزرگ دانست که بر ملت یهود و دیگر ملت‌ها اثر خواهد گذاشت. لسینگ چنان به مندلسون ارج می‌نهاد که نامش را در عنوان نمایشنامۀ ''ناتان خردمند''<ref>''Nathan der Weise''</ref> (1781) جاودان کرد. | ||
با وجود پایبندی سرسختانۀ مندلسون به آیین یهودی و تلاش چشمگیر او در غربی کردن جامعۀ یهود، عمدۀ فرزندانش پس از او به مسیحیت گرویدند. فلیکس مندلسون<ref>Felix Mendelssohn</ref>، آهنگساز نامدار سدۀ 19م، نوۀ او بود. | |||
---- | ---- | ||
<references /> | <references /> | ||
[[رده:فلسفه ، منطق و کلام]] | [[رده:فلسفه ، منطق و کلام]] | ||
[[رده:فلسفه غرب – اشخاص، آثار و مکاتب]] | [[رده:فلسفه غرب – اشخاص، آثار و مکاتب]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۶ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۳
| موزس مندلسون Moses Mendelssohn | |
|---|---|
| زادروز |
دسائو 6 سپتامبر 1729م |
| درگذشت | برلین 4 ژانویه 1786م |
| ملیت | آلمانی |
| شغل و تخصص اصلی | فیلسوف |
| آثار | نوشته‌های فلسفی (1761م)؛ فدون یا جاودانگی روح ( 1767م)؛ اورشلیم یا دربارۀ مرجعیت مذهبی و یهودیت (1783م) |
| گروه مقاله | فلسفه |
| خویشاوندان سرشناس | فلیکس مندلسون (نوه) |
موزس مندلسون (دسائو 6 سپتامبر 1729- برلین 4 ژانویه 1786م) Moses Mendelssohn
فیلسوف آلمانی. بانفوذترین و اثرگذارترین متفکر یهودی آلمانی در قرن 18م بود. نخست در شهر زادگاهش، نزد پدرش که در یک مدرسۀ یهودی در دسائو منشی و معلم بود و سپس از 14سالگی در برلین تعلیمات یهودی دید و علاوه بر مطالعۀ فلسفۀ ابن میمون، به فراگیری زبان‌های لاتین، یونانی، فرانسه و انگلیسی و ریاضیات و منطق نیز پرداخت. مندلسون معتقد بود که یهودیان می‌توانند بدون ترک آیین خود، فرهنگ جدید غرب را جذب کنند. اگرچه معاصر کانت بود، اما بیش‌تر به شرح و تفسیر آرای لایب‌نیتس و ولف می‌پرداخت. نخستین اثرش (محاورات فلسفی- 1755م) که با حمایت نزدیک‌ترین دوستش، لسینگ، منتشر شد، شرح و تفسیر و تبیین فلسفۀ لایب‌نیتس و اسپینوزا بود. این کتاب چندسال بعد تکمیل و در دو جلد تحت عنوان نوشته‌های فلسفی[۱] (1761م) منتشر گردید. پژوهش‌هایش در زیباشناسی تا حدودی بر کانت تأثیر گذاشت.
مهم‌ترین اثر فلسفی مندلسون به نام فدون یا جاودانگی روح[۲] (چاپ 1767م) که نفس را بسیط و از این‌رو زوال‌پذیر می‌دانست، در زمان حیات نویسنده 15بار تجدید چاپ، و طی دهه‌های بعد تقریباً به همۀ زبان‌های اروپایی و همچنین عبری ترجمه شد، و در زمان خود پرخواننده‌ترین کتاب غیرداستانی در آلمان بود. هردر و گوته آن را ستودند، اگرچه آماج حملۀ کانت بود. مندلسون کوشید با نگارش مقالات و ترجمۀ کتاب مقدس به آلمانی و تفسیر عبری آن، هم‌کیشانش را با اندیشه‌های روشنگری آشنا کند. در رسالۀ اورشلیم یا دربارۀ مرجعیت مذهبی و یهودیت [۳] (1783م) نخست جدایی مذهب و سیاست را مطرح کرد و سپس از دادن حقوق کامل به یهودیان دفاع کرد. کتاب اگرچه با واکنش تند رهبران سنت‌گرای مسیحی و یهودی مواجه شد، اما بسیار مورد توجه کانت واقع شده؛ چنان‌که در نامه‌ای تمجیدآمیز به مندلسون آن را مبشر اصلاحی بزرگ دانست که بر ملت یهود و دیگر ملت‌ها اثر خواهد گذاشت. لسینگ چنان به مندلسون ارج می‌نهاد که نامش را در عنوان نمایشنامۀ ناتان خردمند[۴] (1781) جاودان کرد.
با وجود پایبندی سرسختانۀ مندلسون به آیین یهودی و تلاش چشمگیر او در غربی کردن جامعۀ یهود، عمدۀ فرزندانش پس از او به مسیحیت گرویدند. فلیکس مندلسون[۵]، آهنگساز نامدار سدۀ 19م، نوۀ او بود.